Türkiye'de hapishaneye yolu düşen insan sayısı her geçen gün artarken, cezaevi yapımı inşaat sektörünün adeta lokomotifi haline geldi. 2006 yılından 2019 yılına kadar geçen 14 yıllık dönemde 166 adet yeni ceza infaz kurumu açan AKP iktidarı, iki yıl içinde toplam 13 milyar lira harcama yaparak 91 yeni cezaevi inşa ettirecek.
Adalet Bakanlığı’nın 9 milyar lira yatırımla yurdun dört bir yanında toplam 6 milyon metrekare büyüklüğünde 48 yeni cezaevi yaptırdığını geçtiğimiz günlerde okurlarına duyuran Sözcü, konuyla ilgili yeni bir listeye ulaştı.
Buna göre, mahkumları çalıştıran Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu, hali hazırda Türkiye'nin çeşitli şehirlerinde 43 cezaevi inşa ettiriyor. 2021 yılına kadar tamamlanması beklenen yapıların maliyeti ise 4 milyar 59 milyon lira.
KAYNAK MAHKUMUN ALIN TERİ
İş Yurtları Kurumu'nun cezaevlerinin inşaatı için yapılacak harcamalarının kaynağı ise hali hazırda 300'den fazla işyurdunda çalıştırılan mahkumların ürettiği mal ve hizmetlerden elde edilen gelir. 2018 yılı sonu itibariyle işyurtlarında görevli memur sayısı 8 bin 257 kişiyken, çalıştırılan hükümlü ve tutuklu sayısı 58 bin 595 oldu. Adalet Bakanlığı'na bağlı hapishane işyurtları tarımsal üretimden tekstile, hayvancılıktan el işi sanatlarına, mobilyadan imalatına kadar 214 farklı iş kolunda üretim yapılıyor. 2018 yılında 4 milyar liraya yakın gelir sağlayan Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu cezaevleri için 1.5 milyar lira inşaat harcaması yaptı.
GÜNLÜK 15 LİRA MAAŞ
Hapiste çalışmayı düzenleyen 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'a göre hükümlüler sağlık problemleri yoksa ve meslek sahibi değillerse çalışmak zorunda. 2019 yılı itibariyle Ceza İnfaz Kurumu işyurtlarında çalışan hükümlü ve tutuklular eğer çırak ise 14 lira, kalfa ise 15.25 lira, usta ise 17.75 lira günlük maaş alıyorlar. Eğer özel sektör için üretim yapılıyorsa, günlük maaş 30 ile 44 lira arasında değişiyor.
Yasal düzenlemelere göre hükümlülerin cezaevinde çalıştırılma amacı “Hükümlüyü topluma kazandırmak ve meslek sahibi olmalarına yardımcı olmak” şeklinde açıklanıyor. Ancak mahkumlara iş öğretmek ve onlara gelir sağlamak amacıyla oluşturulan kurumun gelirleri yeni adliye sarayları, hapishaneler yapmak ya da işyurtlarındaki üretim araçlarının yenilenmesi ve onarılması için kullanılıyor.
396 cezaevi var
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevfikevleri Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre Mart 2019 itibariyle Türkiye’de; 313 kapalı, 75 açık, 9 kadın kapalı, 8 kadın açık, 7 çocuk kapalı, 5 çocuk eğitimevi olmak üzere toplam 396 ceza infaz kurumu bulunuyor. Bu kurumların toplam kapasitesi ise 220 bin 8 kişi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle cezaevinde 232 bin 340 kişi vardı. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül'ün Kasım 2018'de açıkladı son verilere göre ise cezaevlerinde 260 bin 144 kişi bulunuyor.