“SABRETMEKTEN BAŞKA ÇAREMİZ YOK”
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi: Finansman koşulları, talepteki örselenme, ihracat kanallarının tıkalı olması, enflasyonla mücadele gibi faktörlerle 2024 yılında zor bir sene geçirdik. 2024 yılına girerken hedefimiz mevcudu korumaktı ve “ayakta kalma” yılıydı. 2025 yılından itibaren faiz indirimleriyle ihracatçının finansmana erişebildiği bir yıl olmasını temenni ediyoruz. Orta vadeli programa göre döviz kurlarındaki artış 2025 yılında da enflasyon rakamlarının altında kalacak görünüyor. Enflasyonu yenmek için ne gerekiyorsa onu yapmamız lazım. Biraz dişimizi sıkacağız. Maalesef sabretmekten başka çaremiz yok. 2024 yılı sonu enflasyon beklentimiz yüzde 44 bandında. Önümüzdeki sene yüzde 20-25 olacağını tahmin ediyoruz. Dövizin rekabet edilebilir seviyelere gelmesini umut ediyoruz.
“SANAYİCİLERİMİZE GEREKEN DESTEK SAĞLANMALI"
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar: 2024 yılı gerek küresel ve gerekse ulusal anlamda enflasyonla mücadele ile geçen, reel sektörün yüksek maliyetle, halkın pahalılıkla baş etmek zorunda kaldığı sıcak savaşların devam ettiği bir yıl oldu. Krizler karşısında her zaman başarılı performans sergileyerek ülke ekonomisine değer katan sanayicilerimize gereken desteğin sağlanması, mevzuatların engel değil, kolaylık yaratması, yatırım ortamının iyileştirilmesi 2025 yılındaki olası kötü sürprizlere karşı daha dayanıklı olmamızı sağlayacaktır. Yeni yılda da üyelerimizin çözüm ortağı olmaya ve her türlü desteği vermeye devam edeceğiz. Riskleri ve fırsatları ile ulusal ve uluslararası arenada; siyasi-sosyal ve ekonomik açıdan oldukça hareketli geçmesi beklenen 2025 yılının, ülkemiz, iş dünyamız ve halkımız için huzurlu geçmesini diliyor, sağlıklı ve mutlu bir yıl temenni ediyorum.
“ANA KONU YİNE ENFLASYON OLACAK”
İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener: 2024 yılı, enflasyon ve etkilerinin ortadan kaldırılması amacıyla başlatılan faiz artışlarının sona ererek düşüş trendine girdiği; jeopolitik gelişmeler, savaşlar, düzensiz göç ve kontrolsüz küreselleşme sürecine tepki olarak ortaya çıkan çoklu kriz ortamının tecrübe edildiği bir yıl oldu. 2025’in ana konusunun da yine enflasyon olması gerektiğini düşünüyor, enflasyonla mücadelenin tavizsiz devam edeceğine inanıyoruz. Buna bağlı olarak yıl boyunca, 2024’te uygulanan sıkı para politikası kazanımlarımızı da takip ediyor olacağız. 2025 yılında, üreten ve katma değer yaratan tüm sektörlerin destekleneceği, reel büyümeyi önceleyen, dolayısıyla istihdamı artıran politikalara daha fazla yer verileceğine inanıyoruz.
“KAMUDA TASARRUF GÜÇLÜ BİR ŞEKİLDE UYGULANMALI”
Batı Anadolu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (BASİFED) Yönetım Kurulu Başkanı Semiha Güneş: 2025 yılında Türkiye’de ana gündem enflasyonla mücadele olmaya devam edecektir. Ancak 2024 yılında bu mücadele sadece para politikalarıyla yürütülürken, geldiğimiz noktada bunun yeterli olmadığını görüyoruz. Kamu harcamalarının kontrol altında tutulması ve daha fazla kamuda tasarruf tedbirinin hayata geçirilmesi gerekiyor. Piyasanın yavaşladığı ve faiz indiriminin başlayacağı bir ortamda kamuda tasarrufun güçlü bir şekilde devreye girmesi, enflasyonda gözle görülür ve hissedilir bir düşüş için temel şart haline geldiğini düşünüyorum. Özel sektör olarak maliyet baskılarını yönetmekte zorlanıyoruz. Bu noktada, finansmana erişimin kolaylaştırılması ve sürdürülebilir kredi mekanizmalarının oluşturulması önemli. İhracatçıyı destekleyecek bir kur politikasının da hayata geçirilmesini bekliyorum.
“KOBİ’LERİN YAPAY ZEKÂ ADAPTASYONU TEŞVİK EDİLMELİ”
İzmir İş Kadınları Derneği (İZİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Özden Erten: Türkiye, yapay zekâ çağında ekonomisi güçlü bir ülke olmak için gereken adımları hızlıca planlamalı ve uygulamaya başlamalı. KOBİ’ler Türkiye ekonomisinin belkemiği ve devlet destekli teşviklere çok ihtiyaç duyulan bir döneme giriyoruz. Yapay zekâ teknolojilerine uyum sağlayarak dijital dönüşüme adapte olmak kritik önemde. Eğitim sisteminin yeniden yapılandırılması, Ar-Ge yatırımlarının artırılması, KOBİ’lerin yapay zekâ adaptasyonunun teşvik edilmesi, konu ile ilgili yatırımlar için vergi indirimleri ve teşvikleri sunulması gerekiyor. 2025 yılı da 2024 yılından daha kolay geçmeyecek. Satışların düşeceği ve nakit çevriminin zor olacağı bir dönem bizi bekliyor.
"KADINLARIN KATILIM ORANI ARTIRILMALI"
Ege İş Kadınları Derneği (EGİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Şahika Aşkıner: 2025 yılı Türkiye ekonomisinin enflasyonla mücadele ve sürdürülebilir büyüme ekseninde şekilleneceğine inanıyorum. Döviz kurunun baskılanması ihracatçının elini kolunu bağlarken 2025 yılında bu politikanın sürmesi durumunda ihracat ayağında gerilemenin sürmesi güçlü bir olasılık gibi duruyor. Türkiye’nin büyüme potansiyelini gerçekleştirebilmesi için üretim ve ihracat odaklı bir ekonomik modele geçmesi şart. Kadın istihdamı, 2025 yılı için ülkemizin ekonomik ve toplumsal kalkınmasında öncelikli konular arasında yer almalıdır. Kadınların işgücüne katılım oranının artırılması, yalnızca ekonomik büyümeye değil, aynı zamanda toplumsal eşitliğe de katkı sağlayacaktır. İşverenlerin, kadın çalışanların kariyer gelişimlerini destekleyecek politikalar benimsemesi gerekiyor. 2025 yılında bu yönde atılacak adımları takip edeceğiz ve desteklemeyi sürdüreceğiz.
“EKONOMİ YÖNETİMİ YENİ BİR HAMLE YAPMALI”
Kemalpaşa Sanayici ve İş İnsanları Derneği (KESİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Yeşim Işıklı: 2025 yılının kolay geçeceğini düşünmüyorum. En sonda söylenecek cümleyi başta söylemek isterim. Sadece para politikaları ile yürüttüğümüz enflasyon ile mücadelede bu enstrümanın kullanımının sonuna geldiğimizi görüyoruz. Faiz indiriminin başlaması ile sıkı para politikasından geri adımların atılacağı ortamda ekonomi yönetiminin yeni bir hamle yapması gerekmektedir. Kamunun yeterli tasarruf yapmadığı bu enflasyonla mücadelede 2025 yılında bu silahın devreye alınmasından başka bir çare bulunmamaktadır. Aynı zamanda, döviz kurundaki baskılama hem dış ticaret dengemizi hem de ihracatçıyı olumsuz etkilediği bir gerçek. Ekonomi yönetiminin bugüne kadar yürüttüğü çabaların ışığında 2025 yılında yeni hamlelerin gelmesi gerektiği, bu hamleler geldiği takdirde görece daha olumlu bir ekonomik seyir görebileceğimizi düşünüyorum.
“LAİK EĞİTİM İÇİN HAREKETE GEÇİLMELİ”
KESK İzmir Dönem Sözcüsü Nafiz Ceylan: Eğitim sistemimiz giderek dinselleşiyor ve ticarileşiyor. 2024 yılı boyunca açıklanan müfredat değişiklikleri, dini değerlerin eğitimdeki ağırlığını artırırken fen bilimleri, felsefe ve tarih gibi derslerin önemini azalttı. Ayrıca okullarda temizlik personeli sayısı azaltıldı. Hijyen sorunları nedeniyle öğrenciler ve öğretmenler sağlıksız koşullarda eğitim görmeye devam ediyor. Velilerden alınan kayıt parası gibi uygulamalarla eğitim maliyetleri ailelerin omuzlarına yükleniyor. Eğitim artık herkes için eşit ve erişilebilir olmaktan uzaklaştı. KPSS kaldırıldı ve yerine getirilen Akademi Giriş Sınavı, atanamayan öğretmenlerimizin önündeki engelleri daha da artırdı.”
“İŞÇİNİN ÖRGÜTLENDİĞİ BİR YIL OLSUN”
TÜRK-İŞ İzmir 3. Bölge Temsilcisi Hayrettin Çakmak: 2024 yılının özellikle savaşlar, enflasyon ve alım gücünün düşmesi gibi olumsuz ekonomik gelişmelerle geçti. İnşallah 2025 yılı, alım gücümüzün arttığı, işçi sınıfının örgütlendiği bir yıl olur. Temennimiz 2025 yılının ülkemiz ve işçi sınıfı adına hayırlara vesile olmasını, başarılı bir yıl olmasını diliyorum.