Yüksek vergiler yüzünden içki fiyatının sürekli artmasından bunalan akşamcılar, evde alkol üretmeye başladı.
Alkollü içecekler üzerindeki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi'nin (KDV) artması, daha hesaplı ürün elde etmek isteyenleri evde kendi içkisini üretmeye yöneltti. Son yapılan vergi düzenlemeleriyle 70'lik rakının fiyatı 93 liraya çıktı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre Türkiye'de bir kişinin yılda tükettiği alkol miktarı 1.49 litre. Bu miktarın 0.89 litresini bira, 0.5 litresini rakı ve viski gibi yüksek alkollü içecekler, 0.13 litresini ise şarap oluşturuyor.
RESMİ TÜKETİM DÜŞÜYOR
Geçen yılki içecek sektörü cirosu 44 milyar TL olarak gerçekleşirken, bunun yüzde 21'i alkollü içeceklerden geldi. Dolayısıyla Türkiye'de alkollü içeceklerin yıllık cirosu 9.5 milyar TL civarında.
Geçen yıl toplanan 458.7 milyar TL verginin 7.9 milyarı alkollü içeceklerden gelirken, rakı üzerindeki toplam vergi 60 TL'yi bulunca, vatandaşlar evde içki üretiminin kapılarını aralamış durumda.
Evlerde çeşitli amaçlarla kullanılmak üzere marketler ve internet üzerinden satılan “tarımsal kökenli etil alkol” ile evde kendi içkisini üreten vatandaşların sayısının her geçen gün arttığı belirtiliyor. Rakı fiyatları son 10 yılda 4 kat artarken, vergiden kaynaklanan fiyat artışlarının da etkisiyle, rakı tüketimi de son yıllarda düşüş kaydetti. Tüketimdeki gerilemede “evde rakı” imalatının da etkili olduğu belirtiliyor.
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (TAPDK) 2016 yılı iç piyasa üretim verilerine göre, bira üretimi 8 milyon 50 bin 557 litre, rakı üretimi ise 3 milyon 753 bin 486 litre geriledi. Ayni dönemde şarap üretimi 12 milyon 146 bin 435 litre düşüş kaydetti.
60 LİRASI VERGİ
Türklerin en çok tercih ettiği rakının üzerindeki vergiler 2006- 2016 yılları arasında yüzde 265 oranında artış gösterdi. Geçen temmuz ayında yapılan düzenleme ile 70'lik rakı üzerinden alınan vergi 46.72 TL'den 50.37 TL'ye çıktı. Rakının ayrıca yüzde 18'lik KDV tutarı da 9.06 lira yapıyor. Rakamlar üst üste eklendiğinde 93 TL olan 70'lik rakının 60 TL'si vergi olarak akşamcıların cebinden çıkıyor.
UZMANLARDAN ÖLÜM UYARISI
Akşamcıların evde rakı imalatı modası her geçen gün artarken, uzmanlardan uyarı geldi. Kimyager Prof. Dr. Fadime Taner, evde rakı imalatının son derece riskli olduğuna dikkat çekti. Taner, “Normal üretim tesislerinde üretilen rakılarda alkol oranı kesin bellidir. Evde üretimi yapılan rakılarda alkol oranı göz kararınca, su karışımı ile belirleniyor. Ölçü yok. Bunun yanında etil alkol ile metil alkolü nasıl ayırt edecekler. Fırsatçıların olduğu bir ortamda etil yerine metil alkol satarlarsa, ucuz rakı içeceğiz diye canınızdan olursunuz” dedi.
İŞTE BU YOLLA ÜRETİYORLAR
“Evde içki imalatçısı” vatandaşlar ile yaptığımız görüşmede edindiğim bilgiye göre, evde içki yapım aşaması, evsel kullanım için tarımsal kökenli etil alkol etiketi ile marketlerde satılan ve yüzde 95 alkol içeren ürünün temini ile başlıyor. Daha sonraki aşamada ise anason ile karıştırılan etil alkol bir süre bekletildikten sonra süzülüyor ve üzerine yüzde 45 hacme gelinceye kadar su ilave ediliyor. Marketler veya internet üzerinden temin edilen evsel kullanım amaçlı etil alkolün litre fiyatı 48 TL'den satılıyor. Evde imalatı 15-20 dakika süren 70'lik rakı akşamcılara 22 TL'ye mal oluyor. Evde içki imalatı yapan vatandaşlarla yaptığımız görüşmelerde, rakının yanı sıra şarap, votka, bira üretiminin de yaygn olduğunu öğrendik.
Sözcü