Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğü alanında yaşanan baskı ve sansüre her gün yenileri eklenirken, kamu ilanlarından eşit payı alamayan birçok basın kuruluşu ise birer birer kapanıyor.
CHP’nin gazeteci kökenli milletvekili Utku Çakırözer, TBMM’de kamu ilanlarının dağılımındaki adaletsizliklere dikkat çekerek, Basın İlan Kurumu için Sayıştay denetimi istedi.
Çakırözer, “İki kamu bankasının son yirmi yıllık 43 milyar lira reklam bütçesinden NOW TV'ye, Sözcü'ye, Halk TV'ye, Tele1'e, KRT'ye ya da TV5'e tek bir saniye dahi verilmemiş. Milyarlarca liralık kamu kurum reklamlarından Sözcü'ye Cumhuriyet'e, BirGün'e, Milli Gazete'ye, Karar'a, Korkusuz'a, Yeni Asya'ya, Yeniçağ'a, Evrensel'e tek santim ilan yok. İzlenmeyen kanallar, tabela gazeteler üzerinden yoksul halkın milyarlarca lirası hortumlanıyor. Basın İlan Kurumu Sayıştay denetimine alınsın, kurum kasayı boşaltmasın, zarar etmesin! Kaynaklar Anadolu basınımıza, işsiz gazetecilere aktarılabilsin” dedi.
Teklif AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
Çakırözer yeniden Meclis gündemine alınan ‘Etki ajanlığı’ düzenlemesine de tepki göstererek, “Özgür basını susturmak için de bir çete var! Yargı paketine koydukları maddeyle bir türlü sindiremedikleri habercileri bu kez de ‘casusluk, etki ajanlığı’ çuvalına sokarak sansürlemenin planlarını yapıyorlar. İfade ve basın özgürlüğü ve haber alma hakkını sonuna kadar savunacağız, bunun için sonuna kadar mücadele edeceğiz” dedi.
“ÖZGÜR BASINI SUSTURMAK İÇİN DE ÇETE VAR”
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, TBMM’de kamu ilanlarının basına eşit dağılımının denetlenmesi ve Basın İlan Kurumu’nun Sayıştay denetimine alınması için TBMM’de kanun teklifi verdi. Çakırözer’in kanun teklifi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
“7 KANALA 35 MİLYON LİRA CEZA”
Türkiye’de gazetecilerin, basın kuruluşlarının özgür basını susturmak isteyen çeteye karşı mücadele verdiğine dikkat çeken Çakırözer, TBMM’de teklifin gerekçesini açıklayarak şunları söyledi:
“Demokrasinin olmazsa olmazı halkın haber alma hakkının güvencesi olan basın özgürlüğüdür. İşte, gazeteci Emrullah Erdinç, Seyhan Avşar ve daha niceleri olmasaydı, biz bugün kötülüğün sınırının olmadığından, para için yenidoğan bebeklerin canına kasteden bir çetenin varlığından haberdar olamayacaktık. Ancak Türkiye'de bu cesur gazeteciler ve basın kuruluşları yaşam mücadelesi veriyor. Kime karşı?
Özgür basını susturmak isteyen başka bir ‘çeteye’ karşı. Bu ülkede katliamların, ihmallerin, tacizlerin, yolsuzlukların bilinmesini ve hesabının sorulmasını engellemek için el ele vermiş bir başka çete daha var. Kim onlar? Başında iktidarın iletişim komiseri var. İktidar talimatıyla haberi suç sayan savcıları var. İktidarın sopası hâline dönmüş, bu yıl başta NOW TV, Halk TV, Tele1 olmak üzere, 7 kanala 35 milyon lira ceza kesen, gülmeyi dahi yasaklayan RTÜK var.”
VATANDAŞIN MİLYARLARCA LİRASI İZLENMEYEN KANALLARA, TABELA GAZETELERE
Kamu kurumlarının gazete ve televizyon kanallarına ilan dağılımındaki adaletsizliklere dikkat çeken Çakırözer şunları söyledi:
“Çetenin bir de mali kolu var. Vergi uzmanı Ozan Bingöl açıkladı. Sadece 2 kamu bankasının son yirmi yıllık reklam bütçesi 43 milyar lira. Peki, nerede yayımlanmış bu reklamlar, hiç görüyor musunuz en çok izlenen kanallarda? Mesela, NOW TV'de, Sözcü'de, Halk TV'de, Tele1'de, KRT'te ya da TV5'te tek bir saniye dahi yok. Milyarlarca liralık kamu kurum reklamlarından Sözcü'ye Cumhuriyet'e, BirGün'e, Milli Gazete'ye, Karar'a, Korkusuz'a, Yeni Asya'ya, Yeniçağ'a, Evrensel'e tek santim ilan yok. Aksine izlenmeyen kanallar, tabela gazeteler üzerinden bu yoksul halkın milyarlarca lirasını hortumlamaya tam gaz devam.”
GAZETELER KAPANIYOR, ÇOK SESLİLİK YOK EDİLİYOR
“Bu çetenin bir de Basın İlan Kurumu ayağı var. ‘Besleme basın olmasın, kamu ilanlarının adil dağıtımıyla basın yaşayabilsin’ diye kurulmuştu ama şimdi o da bir cezalandırma ve kasa boşaltma kurumuna dönüştü. İktidarın beğenmediği gazetelerin ilan hakkını hukuksuzca gasp ediyor. Mesela, Evrensel 2019'dan bu yana hakkı olan ilanı alamıyor. Anayasa Mahkemesi ‘Dur’ deyince bu kez de Anadolu basınına sardılar. Gazetelere, sitelere künyesinden, baskısından, çalışanından mazeret yaratıp uydurma gerekçelerle ceza yağdırıyorlar. ‘İtiraz edeni yaşatmayız’ diye korkutuyorlar. Gazeteleri kapanmaya, birleşmeye zorluyorlar. Çok sesliliği yok ediyor, gazetecileri işsiz bırakıyorlar.”
“3,5 MİLYON DOLARA YAZILIM ALDILAR”
“Biz, burada, internet basını da kamu ilanlarından faydalansın diye kanun çıkardık ama bu Basın İlan Kurumu önlerine olmadık engeller koydu. Defalarca haykırdık ‘Koşulları yumuşatın’ diye, dinlemediler. 400 tane sitenin verisini kontrol için tam 3,5 milyon dolara dışarıdan donanım ve yazılım satın aldılar. Yüzlerce haber sitesine destek verebilecekleri bütçeyle Anadolu basınının hakkını yandaşlarına akıttılar.”
3 AYDA 33 GAZETE KAPANDI
“Kayseri, Kütahya, Balıkesir, Hatay, Ankara ve daha nice şehirde gazeteler bir bir kapanıyor” diyen Çakırözer, “Üç ayda 33 gazete kapandı. 1.800 olan yerel gazete sayısı 700'lere düştü. Hâl böyleyken Basın İlan Kurumu neyle uğraşıyor? Asli görevini bırakmış, emlak şirketine dönüşmüş. O binayı sat, öbürünü kirala. Anadolu basınının hakkı olan bütçesini üst yönetimin maaşlarının üstüne ballı tazminat olarak koymuş. Genel müdür 65 yaşından sonra koltukta kalsın diye yönetmelik değiştiriyor. Anadolu basını yok oluyormuş, kimin umurunda? Devlet kurumlarıyla yerel yönetimlerle konuşup ilan çeşitliliğini, hacmini artıracağına gazeteleri tehdit ediyor, kapanmaya zorluyor” diye konuştu.
SAYIŞTAY DENETLESİN, KAYNAKLAR ANADOLU BASININA VERİLSİN
Basın İlan Kurumu’nun Sayıştay denetimine alınarak kurumun kaynaklarının Anadolu basını ve işsiz gazetecilere aktarılması çağrısında bulunan Çakırözer, “Emekçi kenti Zonguldak'ta gazeteciler iki gündür nöbette. Ne diyorlar? Çalışma koşulları ve özlük haklarının düzeltilmesi için Basın İlan Kurumundan Anadolu basınına destek istiyorlar. İşte, bu nedenle, Basın İlan Kurumunun tüm akçeli işleri mutlaka Sayıştay denetimine alınsın diye bu kanun teklifini verdik. Onlar ise sırtını İletişim Başkanlığına dayamış, bütçesini ona denetletiyor, atlatıyor. Eski ev sahibi ile kiracılar zaten; bozacının şahidi şıracı. Sayıştay denetimi olmalı ki Basın İlan Kurumu kasayı boşaltmasın, zarar etmesin, kâr etsin ki zaten sınırlı kaynaklar Anadolu basınımıza, işsiz gazetecilere aktarılabilsin” dedi.
BASKIYLA SUSTURAMADIKLARINI ETKİ AJANLIĞI İLE SİNDİRECEKLER
Çakırözer, geçtiğimiz yasama döneminde muhalefetin itirazları sonucu 9. Yargı paketinden çıkarılan ama yeni dönemde tekrar Meclis gündemine alınan ‘etki ajanlığı’ düzenlemesine de tepki gösterdi.
Çakırözer şunları söyledi:
“Özgür basını, halkın haber alma hakkını yok etme çabasındaki çete maalesef yüce Meclisimizi de buna alet ediyor. ‘Dezenformasyonla mücadele’ diye kanun getirdiler, önce haberi, gazeteciyi sansürlediler. ‘Kişilik haklarını koruyacağız’ dediler kendileriyle ilgili yolsuzluk, usulsüzlük, istismar haberlerinin yer aldığı tam 1 milyon siteye erişimi engellediler. Anayasa Mahkemesi kararına rağmen hâlâ da hukuksuzca sansürlüyorlar. Bugün bu çete yine gelmiş buraya. Yargı paketine koydukları maddeyle bir türlü sindiremedikleri, susturamadıkları habercileri, yazarları, basın kuruluşlarını, sivil toplum örgütlerini, akademisyenleri bu kez de ‘casusluk’ ‘etki ajanlığı’ çuvalına sokarak boğmanın, sansürlemenin planlarını yapıyorlar. Buradan duyulsun, bilinsin ki gazetecilik suç değildir. İfade ve basın özgürlüğü ve haber alma hakkını sonuna kadar savunacağız, bunun için sonuna kadar mücadele edeceğiz.”