TBMM Madde Bağımlılığı Araştırma Komisyonu'nun CHP'li üyeleri, uyuşturucuyla mücadelede devlet otoritesinin ortadan kaldırılmaya çalışıldığına işaret ederek "Tedavi ve rehabilitasyon bahanesiyle tarikatlara rant alanı yaratılıyor" saptamasında bulundu.
TBMM’de grubu bulunan dört partinin önergeleriyle kurulan Madde Bağımlılığı Araştırma Komisyonu, yaklaşık 4 ay süren çalışmalarının sonucunda hazırladığı raporu, TBMM Başkanı İsmail Kahraman'a teslim etti. 420 sayfalık raporda, çalışmalar süresince dinlenen 100'e yakın bilim insanı-uzman, 7 bakan, 30 kurum ve eski kullanıcıların tespit, görüş ve önerileri ile komisyon çalışmaları sürecinde yapılan yurtiçi ve yurtdışı ziyaretlerde elde edilen bilgi ve gözlemlere yer verildi.
Komisyonun CHP'li üyeleri Gaziantep Milletvekili Akif Ekici, Ankara Milletvekili Murat Emir ve İstanbul Milletvekili İlhan Cihaner rapora ek görüş bildirdiler. CHP'li üyelerin ek görüşünde, arzla mücadelede Türkiye'nin başarılı olduğu yönündeki değerlendirmelerin, subjektif bir yorumlama olduğuna işaret edildi ve özellikle tedavi ve rehabilitasyonda devlet otoritesinin ortadan kaldırılarak STK görünümlü tarikat organizasyonlarına yeni rant alanı yaratılmak istendiğine dikkat çekildi.
CHP'li üyelerin ek görüşünde öne çıkan saptamalar şunlar:
- Türkiye’nin uyuşturucu, özellikle de kullanımı ölümcül sonuçlar doğuran sentetikuyuşturucular konusunda “hedef ülke” haline gelmesinin başlıca nedenleri arasında işsizlik, geliradaletsizliği, genç nesilleri karamsarlığa sürükleyen gelecek kaygıları, toplumsal yozlaşmave aile kurumunun geleneksel yapısının bozulması, izlenen hatalı dış politika nedeniylekomşularımızda yaşanan istikrarsızlıklar ve bu istikrarsızlığın beslediği göç olgusu bulunmaktadır.
- Ortadoğu ve Asya kökenli göç akını, uyuşturucu rotasıyla paralellik arz etmekte, aynızamanda insan kaynağını oluşturmaktadır. Bu da uyuşturucu ile mücadelenin göç politikalarıile entegre edilmesini zorunlu kılmaktadır.
- “Uyuşturucuyla mücadele” kavramıyla“bağımlılıkla mücadele” kavramı, yaklaşım farklılığını zorunlu kılan iki kavramdır. Ticareti,kullanımı ‘suç’ olan bir maddeyle mücadelenin stratejisi; sigara ve alkol gibi kullanımı yasalolan maddelerin bağımlılığı ya da oyun ve teknoloji gibi davranışsal bağımlılık türleriylemücadelenin stratejisi ayrı kurgulanmak zorundadır. Komisyonumuzca yürütülen çalışmalarda vehazırlanan rapor taslağında bu ayrım gözetilmemiştir.
- Bağımlılık araştırmalarından elde edilecek sonuçların ötelenmiş olması, bize görekomisyonumuzun yaptığı çalışmayı da etkilemiştir. Komisyonumuz, elinde güncelbağımlılık araştırma verileri olmadan çalışmış ve bir rapor taslağı hazırlamıştır. Araştırmasonuçlarının elde edilmesinde yaşanan 3-4 aylık gecikmenin, komisyonumuzun çalışmasüresiyle örtüşüyor olması, dikkat çekicidir. Bu konu, izaha muhtaçtır.
- 2017 yılında Türkiye’ye, İran üzerinden Afganistan menşeli 95 ton eroin sokuldu.Bunun yaklaşık 18,5 tonu yakalanabildi ve yaklaşık 77 ton eroin, Türkiye içinde 1650kilometre yol kat ederek Avrupa pazarına ulaştı. Hedef ülke durumundayken sınırlarımızdan bu kadar uyuşturucunungirebilmesi, bağımlılara ulaşabilmesi, ülkeyi boydan boya kat edip sınırlarımızdan çıkışyapabiliyor olması, ‘arzla mücadelede ‘başarı’ kavramını Türkiye özelinde göreceli bir haledönüştürmektedir. Arzla mücadelede başarı kavramı, Türkiye’nin coğrafi konumu,jeopolitik durumu ve sosyal, toplumsal, siyasal ve ekonomik olarak kendine özgü koşullarıdikkate alınarak yeniden değerlendirilmek zorundadır.
- 2017 yılında Türkiyeüzerinden 50.999.195.300 TL’lik uyuşturucu girişi ve geçişi gerçekleşmiştir. Yani yıllıkboyutu yaklaşık 51 milyar TL’lik mali suç faaliyeti gerçekleşmiştir. Bu devasa suç gelirielde etme ve aklama faaliyeti şüphesiz, büyük suç organizasyonları, uluslararası bağlantılaroluşturularak yürütülmektedir. Uyuşturucu bağlantılı suç geliri aklama soruşturmalarında,son 10 yılda sadece 9 mahkûmiyet kararının çıkmış olması, uyuşturucu suç örgütleri ve oörgütlere liderlik eden kişilere yönelik soruşturmalarda başarısız olduğumuzu ortayakoymaktadır.
- Madde bağımlılığı tedavisi verehabilitasyonunda tam anlamıyla başıbozuk bir ortam oluşmuştur. STK görünümlü kimiorganizasyonlar, ‘toplumsal duyarlılık’, ‘gönüllülük’ gibi ulvi değerleri de kullanarak,bilimsel metotlar içermeyen, yararı tartışmalı, sonuçları raporlanmayan, faaliyetleri hiçbirsafhada denetlenmeyen sözde rehabilitasyon programları uyguladıklarını ifadeetmektedirler.STK görünümlü bu yapıların, kamu yararına iş yapıyormuş algısını güçlendirmek vekamu kaynaklarını amaçları doğrultusunda sömürmek için madde bağımlılığı ile mücadeleyibir maskeleme aracı olarak kullandıkları yönünde kaygılar oluşmuştur.
Bu durum bize yakıntarihte tanık olduğumuz, ‘Ne İstediler de Vermedik’ denilen Cemaat görünümlü FettullahçıTerör Örgütünün (FETÖ) örgütlenme modelini çağrıştırmaktadır.Son iki yılda çalışmaları denetlenmeyen, kaç bağımlının buralardaki süreçlerdengeçtikten sonra temiz kaldığını bilmediğimiz bu yapılara 4.688.272,90 TL tutarında kamukaynağı aktarılmıştır.
STK görünümlü bu yapıların, yurttaşlarımızın hassas olduğu manevi değerlerinisömürmeye çalıştıkları ve bunu yaparken de Avrupa ülkelerinde devlet ile koordineli birşekilde yürütülen, merkezinde kiliselerin olduğu bir modelin benzerini ülkemize uyarlamayaçalıştıkları gözlemlenmektedir. Uygulanmaya çalışılan bu modelle madde bağımlılarınınmaddeden arınarak, bağımlılığın başka bir türüne ‘Tarikatlara-Cemaatlere’ bağımlı kişileredönüştürülmek istendiğini, bunun da ülkemiz için daha tehlikeli bir boyuta evrilme riskitaşıdığını değerlendiriyoruz. Bu durumun, bağımlılıkla mücadele edelim derken başkasosyal sorunları tetiklemesi kaçınılmazdır.
Editör: Turgut Bozgeyik