İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve belediye yöneticilerinin tutuklanmasıyla sonuçlanan krizin mali piyasalara etkisi sürüyor. Üç günde Merkez Bankası rezervindeki kaybın 27 milyar dolar olduğu ortaya çıkarken uluslararası kurumların Türkiye’ye yönelik beklentileri yukarı yönlü değişti. İş dünyasında ise artan faizler nedeniyle finansmana erişimin zorlaştığı ve yatırımların ertelenebileceği belirtiliyor.
Gözaltı ve ardından gelen tutuklamaların ardından döviz ve borsada yaşanan gerilimin faturaları gün geçtikçe ortaya çıkmaya başlıyor. Dün açıklanan Merkez Bankası bilanço verilerine reverv gözaltının ilk günü olan 19 Mart’ta 11.2 milyar dolar, 20 Mart Perşembe günü ise 3 milyar dolar düşerek üç günde net döviz pozisyonu yaklaşık 26.7 milyar azaldı. İlk gün panikle 41 TL’ye çıkan dolarda bu satışlarla 38 TL’ye indirilen dolar kuru yatay seyrediyor. Piyasayı rayına sokmak için tüm araçların kullanılacağını söyleyen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan destek hamlelerine dünden itibaren başladı. Merkez Bankası, döviz piyasalarını dengelemek amacıyla Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz işlemlerini (NDF) başlatırken Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) halka açık bankalara hisse geri alımında esneklik tanıdı. Bu kararların borsaya etkisi olumlu oldu. Banka hisselerine alım getir Borsa İstanbul yüzde 5’in üzerinde yükseliş kaydetti. BIST 100 endeksi, güne yüzde 1.76 yükselişle 9.462 puandan başlarken kapanışı yüzde 4.48 artışla 9.716 puanla yaptı.
BEĞEN DURUŞU BOZULDU
Bu arada uluslararası kuruluşlardan da peş peşe beklentilere yönelik açıklamalar gelirken dün Morgan Stanley’in Türkiye için yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 29’a çıkarken yıl sonu politika faizi beklentisi ise yüzde 33.5 olarak kaydedildi. Morgan Stanley’in analistleri risk primindeki artış nedeniyle Türkiye için “beğen” duruşunu kaldırdıklarını bildirdi.
İş dünyasında ise artan faizler nedeniyle endişeli bir süreç yaşanıyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hazır Giyim ve Konfederasyonu Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat Bloomberg HT’de gelişmelerden üzgün olduğunu belirterek finansman maliyetlerinin kredi faizlerine hızlı bir şekilde yansıdığını, yılın ikinci yarısı için planlanan yatırımların bu yıl ertelenebileceğini söyledi.
Ekonomistler ise piyasada yaşanan gelişmeleri ve atılan adımları ise şöyle yorumladı:
- Ekonomist İris Cibre: Bugün (dün) gerçekleşen toparlanmanın kalıcı olup olmayacağı belli değil. Döviz pozisyonundaki 26.6 milyar dolar erime demek, 1 hafta önceki pozisyonun yüzde 44 erimesi anlamı taşıyor. Bu önemli bir etki. Bunun yanında, kısa vadeli giren yabancı para akışlarının, politik riskte ekonomiyi ne kadar hızlı kötü etkileyebileceğine de şahit olduk.
- Emre Şirin: Borsa yukarıda tutulmazsa dolara talebin çok yüksek olacağını biliyorlar. İhtiyaçları var. Ama kısa vadeli önlemlerle nereye kadar göreceğiz. Piyasa ikna edilemeden olmaz. Bu da siyaset alanı ile ilgili.
