AKP’nin, Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na aktarılmak üzere yıllık 70-80 milyar TL gelir artırıcı kalıcı “hizmet bedeli” getiren yasa teklifi, özellikle kredi kartı sahiplerinden alınacak para nedeniyle büyük tartışma yarattı. Teklife göre limiti 100 bin TL ve üzerinde olan kredi kartı hamillerinden her kart başına yıllık 750 TL alınacak.
İşte bu adım, alım gücü hızla düşen toplumun geniş kesimlerinin günlük ihtiyaçları için başvurduğu kredi kartlarına yakından bakmayı gerektiriyor. TBB Risk Merkezi’nin Ağustos 2024 sonu itibarıyla yayımladığı verilere göre bireysel kredi kartı kullanan “tekil kişi” sayısı son bir yılda 2 milyon 451 bin kişi artışla 37 milyon 930 bin kişi, borç tutarı ise yüzde 77.1 artışla 1.6 trilyon liraya çıktı. Ayrıca ortalama kredi kartı borcu (riski) 26 bin 49 liradan 43 bin 127 liraya yükseldi. Yine, kredi kartı borcu olanların yüzde 49.2’sinin kart limiti 100 bin TL’nin üstünde bulunuyor.
ZİHNİ SİNİR PROJESİ
AKP’nin yeni kaynak paketine ekonomistlerden de önemli tepkiler geldi. Dr. Mahfi Eğilmez, “İdarenin böyle bir hataya düşeceğini sanmam ama yine de söyleyeyim: Kredi kartı limitinden de kullanılan krediden de vergi alınamaz. Kredi borçtur. Vergi, borçludan değil krediyi veren alacaklıdan alınır. Bilimden uzaklaştıkça feci bir kavram kargaşasının içine giriyoruz” derken Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu’nun değerlendirmesi şöyle: “Çok mantıksız bir fikir! Ayrıca kredi kartı limiti sizin talebinize göre değil, bankanın kararıyla belirleniyor. Ayda 10 bin TL kart harcaması yapmayan, buna karşın limiti 100 bin TL’yi geçen çok kişi var. Bunlarla ayda 1 milyon harcayan aynı parayı mı ödeyecek?”
Prof. Dr. Şenol Babuşcu, “Gelirden değil, ileride doğması muhtemel borçtan vergi alınması düşünülen başka bir ülke var mı?” şeklinde yorumlarken kol saatine gelen vergiyi de anımsatan Uğur Gürses ise “Kurumsal çöküş ve kriz dönemlerine özgü bir durumdur; ‘cin fikirli’ birileri zihni sinir projelerle, uydurma vergi ya da fonlarla çıkıp gelir. Hangi ‘elbiseyi’ giydirirlerse giydirsinler, zaten siniri burnunda halkın asabını daha da bozarlar” dedi.
‘BANKAYA YÜZDE 4’
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken, kredi kartı ile yapılan alışverişlerde kesilen yüksek komisyon oranlarına dikkat çekerek “Esnafın kazanamadığı parayı arada komisyon olarak bankalar alıyor. Özellikle 40-45 günde bu geri dönüşün sağlanması ile ilgili esnafın kazancı yüzde 3, bankanın kestiği komisyon yüzde 4’leri geçiyor. Ayrıca kredi kartlarındaki faiz de düşmeli” dedi.
SSDF’NİN GELİRİ 135.1 MİLYAR TL
AKP’nin yeni vergi paketinin gerekçesinde, “Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na (SSDF) yeni kaynak yaratılıyor” vurgusu yapılması, bu fonun da güncel durumunu gündeme taşıdı.
Sayıştay’ın raporuna göre SSDF’nin 2023 yılı giderleri 114.1 milyar TL, gelirleri 135.1 milyar TL oldu. Raporda gelirlerin detayı şöyle açıklandı: “SSDF’nin 2023 yılı faaliyet gelirleri; teşebbüs ve mülkiyet gelirleri 5 milyar 253 milyon TL, alınan bağış ve yardımlar 5 milyon 331 bin TL, diğer gelirler 128 milyar 766 milyon TL, değer ve miktar değişimleri gelirleri 1 milyar 85 milyon TL olmak üzere toplam 135 milyar 109 milyon TL oldu.”