Medical Park Gaziantep Hastanesi Radyoloji Bölümü Uzm. Dr. Ebru Güzel, doğal yolların yanı sıra tıp alanında kullanılan tetkik ve tarama araçları, ultrason ve röntgen çekimi hakkında anne adaylarına önemli uyarılarda bulundu.
YARARLARININ YANINDA ZARARLARI DA MEVCUT
Röntgen veya tomografi filmlerine her ne kadar olumsuz bakılsa da bazı sağlık durumlarında ihtiyaç duyulabiliyor. Fakat X ışınları kullanılarak çekilen bu filmler, bir yandan vücutta gelişen hastalıkların teşhis ve tedavisine katkı sağlarken, diğer yandan da ciddi şekilde radyasyon yayımına yol açıyor.
Anne adayları hamile kaldığını fark etmeden röntgen filmi çekimine girebiliyor. Böyle problemler ise çoğunlukla bu hamile gruplarında görülüyor. Fakat bu konuda yapılan çalışmalar, 5 rad ve altındaki ışın miktarını almış olan gebeliklerde fetusun zarar görme olasılığının çok düşük olduğunu ortaya koyuyor.
RASYASYON ORANI 5 RAD'I GEÇMEMELİDİR
Eğer röntgen işlemi, 2. ile 8. hafta arasında ve 1 defaya mahsus yapılmışsa bebeğe bir zarar vermez. Röntgen nedeniyle alınan radyasyon oranı 5 rad'dan (50 mGy) az ise bebek için herhangi bir risk oluşmaz. Fakat radyasyon oranı 5 rad'dan fazla ise gebeliğin sonlandırılması gerekebilir. Bilinmesi gereken en önemli bilgi; 5 rad eğer birden fazla tetkik yapılmamışsa hiçbir radyoloji tekniği ile bir seferde ulaşılamayacak yüksek bir dozdur.
Gebelik süresi içinde röntgen çekimine ihtiyaç duyuluyorsa bazı önemli noktalara dikkat edilmesi gerekiyor. Örneğin; diş, akciğer, baş, kol ve bacak gibi bölgeler için röntgen çekimlerinde, radyasyon direkt alt karnı hedef almayacağından yaydığı enerji de düşük olacaktır. Bu nedenle de bebek için herhangi bir gelişim geriliği ya da doğumsal sakatlık riski oluşmayacaktır.
UZMAN DESTEĞİ ŞART
Eğer tüm önlemlere rağmen, gebelikte röntgen çektirilmesi zaruri ise mutlaka bir uzman desteği alınmalıdır. Röntgen işlemi sırasında radyasyonun dağılması için koruyucu kıyafetler giyilebilir. Ancak anne adayı, sağlığı riske girecek kadar bir problem taşımıyorsa röntgen çekiminin doğum sonrasına bırakılması daha uygun olacaktır.
MR VE ULTRASON ZARARLI DEĞİL
Gebelik süreci ile ilgili merak oluşturan bir diğer konu ise, MR ve ultrason işlemlerinin anne ve bebek sağlığı açısından sakınca oluşturup oluşturmadığıdır. Bilinmesi gerekir ki gebelik sürecinde MR çekimi, anne ve bebek için herhangi bir zarara yol açmaz. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda USG tetkikinin fetüs üzerine teratojenik etkisi olmadığı görülmüştür. Bu nedenle gebelik süresince güvenle yapılabilir. MR tetkikinde iyonize radyasyon yoktur. MR ile ilgili yapılan araştırmalarda ise bugüne kadar tetkik ile ilgili herhangi bir yan etki bildirilmemiş ancak tedbir olarak gebeliğin ilk üç ayında acil bir durum yoksa yapılması önerilmiyor ve bir sonraki trimestere bırakılması tavsiye ediliyor.