Dünya nüfusunda yüzde 8’e ulaşan şeker hastalığının hızla yaygınlaşması şekere alternatif ürünlere ilgiyi arttırıyor. Şeker yerine tüketilebilecek ürünler olan çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı bu süreçte öne çıkıyor.
Dünya genelinde 1990’yı yılların başında 732 bin ton olan çekirdeksiz kuru üzüm üretiminin günümüzde 1 milyon 277 bin ton seviyesine ulaştığını belirten Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Birol Celep, bu artışta Türkiye’nin lokomotif görevi üstlendiğini kaydetti.
İspanya’nın Sevilla şehrinde düzenlenen Dünya Kuru ve Kabuklu Meyveler Kongresine katıldıklarını dile getiren Celep, kongre sırasında dünya genelinde yıllık ticaret hacmi 50 milyar dolara ulaşan kuru meyve sektöründe dünya genelinde yaşanan yenilikleri gözlemleme fırsatı bulduklarını anlattı.
Dünya genelinde sağlıklı gıda tüketme talebinin zirve yaptığına işaret eden Celep, “Sağlıklı gıda tüketme arzusu, kuru meyvelere ilgiyi arttırıyor. Dünyadaki talep artışını Türk kuru meyve sektörü olarak karşılamaya talibiz. Türkiye 120 ülkeye kuru meyve ihraç ediyor. Sultaniye üzüm mineral, potasyum, kalsiyum, fosfor içeriyor. Ayrıca vitamin açısından da çok zengin bir kaynak. En önemli nokta ise çekirdeksiz kuru üzümün şekerin yerine geçecek bir alternatif olması. Kek fabrikaları bisküvilerde şekeri çıkarıp kuru üzüm kullanabilirler” diye konuştu.
Okul üzümü projesi ile iç tüketim arttı
Türkiye’de okul çağındaki çocuklara yıllık 6 bin ton kuru üzüm dağıtıldığını hatırlatan Celep, şöyle devam etti; “Türkiye’de iç tüketim çok az. Kuru üzüm tüketimini bir sosyal sorumluluk projesi ile arttırmaya çalışıyoruz. Okullarda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kuru üzüm dağıtılıyor. Bu proje öncesinde Türkiye’de ortalama tüketim 250 gr iken şimdi 400 gr oldu. Şu an 35.000 okulda yaklaşık 6000 ton üzüm dağıtılıyor, bunu 9000 tona çıkarmayı hedefliyoruz.”
Kuru Meyve Sektörünün TMO ile işbirliği artarak devam edecek
Kongre sırasında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakan Yardımcısı Mehmet Daniş ve Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu ile bir araya geldikleri bilgisini veren Celep, sözlerini şöyle tamamladı; “Geçtiğimiz yıl TMO'nun sınırlı miktarda da olsa piyasadan kuru üzüm alımı sektöre pozitif yönde etki yaptı. Aynı rolü önümüzdeki yıl da bekliyoruz, bunun için sektör olarak temas ve görüşmelerimiz devam ediyor. TMO'nun Piyasa regülasyonu ve lisanslı depoculuk sistemine katkılarını önümüzdeki dönemde başta kayısı olmak üzere diğer ürünlerimizde de bekliyoruz.”
Hazine arazilerine incir, ceviz ve badem dikilsin
Türkiye Kuru Meyve Sektör Kurulu Başkanı Osman Öz ise; Türkiye’nin üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu kuru incire dünya genelinde talep artışı olduğunu, Türkiye’de üretimin müsait olduğu bölgelerde yatırımcı ve üreticilere hazine arazisi, 2b ve bozuk orman arazileri ve daha fazla fidan tahsisi yapılmasını istedi. Öz, aynı şekilde ceviz ve badem üretilebilecek bölgelerde ceviz ve badem üretimini arttırmak için yatırımcı ve üreticilere hazine arazisi, 2b ve bozuk orman arazileri ve daha fazla fidan tahsisi yapılmasını istedi.
Türkiye’de yıllık üretilen 70 bin ton civarındaki kuru incirin dünyada alıcısının olduğuna işaret eden Öz, “Türkiye 100 bin ton kuru incir üretse de dünya genelinde pazarlayabilecek potansiyele sahip. Bu fırsatı değerlendirmeliyiz” dedi.
Cevizin anavatanının Türkiye olmasına rağmen, üretimde Çin’in birinci sırada olduğunu, Amerika Birleşik Devletleri’nin son 10-15 yılda badem üretimini ve ihracatını 2 kata yakın artırdığını dile getiren Öz, “Badem ve cevizde dünya genelinde talep artıyor. Badem ve cevizin dünya ticaretindeki payları giderek yükseliyor. Hem iç talebe, hem de ihracat taleplerine cevap verebilmemiz için Türkiye’de üretimi arttırmamız şart. Biz son 10-15 yıldaki yeni dikimlere rağmen bu ürünlerde maalesef hala net ithalatçı durumundayız. Son 6 yılda ceviz ithalatına 600 milyon dolar dövizimizi verdik. Ülkemizde üretimin müsait olduğu bölgelerde yatırımcı ve üreticilere hazine arazisi, 2b ve bozuk orman arazileri ve daha fazla fidan tahsisi yapılmalı. İçinde bulunduğumuz döviz darboğazından kurtuluş yollarından birisi de bu tür ürünlerin dikim ve üretimini artırmaktan geçiyor” diyerek sözlerini tamamladı.
İspanya’nın Sevilla şehrinde düzenlenen Dünya Kuru ve Kabuklu Meyveler Kongresine; Türkiye’den Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Birol Celep, Türkiye Kuru Meyve Sektör Kurulu Başkanı Osman Öz, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyeleri Ahmet Bilge Göksan ve Eli Alharal’ın aralarında bulunduğu 90 kişi katıldı.
Editör: Turgut Bozgeyik