?>

Süper katı madde ilk kez karıştırıldı

Bilim insanları hem katı hem de akışkan özellikler taşıyan süper katı bir maddeyi ilk kez karıştırmayı başardı.

Teknoloji - 2 hafta önce

Normalde maddenin katı, sıvı, gaz ve plazma olmak üzere 4 hali var. Ancak çok daha uç koşullar farklı madde formları oluşabiliyor. Örneğin mutlak sıfır (-273,15 derece) gibi ekstrem koşullarda sıvı ve gaz halindeki maddelerin viskozitesi, yani akmaya karşı gösterdiği direnç düşüyor. Örneğin pekmezin viskozitesi sudan daha fazla.

Süperakışkan maddelerse sıfır viskoziteye sahip olduğu için hiçbir engel olmadan akmaya devam edebiliyor.

BİLİM İNSANLARI İKİ BOYUTLU İLK SÜPER MADDEYİ ÜRETMİŞLERDİ

Independent Türkçe'nin aktardığına göre fizikçiler en az 50 yıldır kuantum mekaniği sayesinde hem katı hem de süperakışkan özellikler gösteren bir madde formu olabileceğini düşünüyordu. Avusturya'daki Innsbruck Üniversitesinden bilim insanları 2021'de, uzun süre varlığını sürdüren iki boyutlu ilk süper katı maddeyi üretmeyi başarmıştı.

Süper katılara "katı" özelliğini veren kristal yapı daha önceden gözlemlense de süperakışkanlığın işaretleri arasında yer alan kuantize girdapların doğrudan kanıtı bulunamıyordu.

Innsbruck Üniversitesi ekibi, önde gelen hakemli dergi Nature'da 6 Kasım'da yayınlanan çalışmada bunu başardı. Bulgular, süper katı halin ikili doğasına dair güçlü bir kanıt sunuyor.

Araştırmacıların manyetik alan yaratarak iki boyutlu süper katıyı karıştırması sonucu aranan girdaplar ortaya çıktı.

Çalışmaya liderlik eden fizikçi Francesca Ferlaino, bu girdapları anlamak için bir fincan kahveyi kaşıkla karıştırınca ortada oluşan girdabı düşünmeyi öneriyor. Normal sıvı halindeki kahvede, girdabın hızı orta kısımda daha yüksek olur.

Ferlaino süperakışkan bir maddenin yavaşça karıştırılınca hareket etmeyeceğini söyleyerek ekliyor:

Ancak kaşığı daha hızlı döndürürseniz, merkezde büyük bir girdap oluşturmak yerine çarpıcı bir şey yaşanır: Bir dizi küçük girdap yani kuantize girdaplar ortaya çıkmaya başlar.

Fizikçi bunların her birinin belirli bir hızda dönen küçük delikler gibi olduğu ifade ediyor:

Süperakışkanın yüzeyi boyunca güzel, düzenli desenler halini alıyorlar, adeta mükemmel bir şekilde organize olmuş Gravyer peynirindeki delikler gibi.

Araştırmacılar bu çığır açıcı adımın, ekstrem ortamlarda meydana gelen koşulların laboratuvarda yaratılmasına olanak sağlayacağını söylüyor. Ferlaino "Bu çalışma, süperakışkanların benzersiz davranışlarını ve kuantum madde alanındaki potansiyel uygulamalarını anlama yolunda önemli bir adım" ifadelerini kullanıyor.

Bilim insanları bu sayede, yaşam döngüsünün sonuna gelen yıldızların geçirdiği süpernova patlamasının ardından ortaya çıkan nötron yıldızlarının da daha iyi anlaşılabileceğini düşünüyor. Makalenin yazarlarından Thomas Bland "Nötron yıldızlarının dönme hızındaki değişimin, yıldızların içinde hapsolmuş süperakışkan girdaplardan kaynaklandığı tahmin ediliyor" diyerek ekliyor:

Süperakışkan girdapların, elektriği kayba uğramadan iletebilen süperiletkenlerde de var olduğu düşünülüyor.

Haftanın Öne Çıkanları

Beşiktaş'tan çok özel forma! Atatürk'ün anısını sınırlı sayıda üretildi...

2024-11-01 18:38 - Spor

Gaziantep’te silahlı kavga: 2 ölü 2 ağır yaralı!

2024-11-05 17:13 - Asayiş

Ahmet Özer'in ifadesi ortaya çıktı: Kayyım atanmasının alt yapısı oluşturulmuştur

2024-10-31 01:08 - Siyaset

Sosyal medyaya not bırakan 20 yaşındaki genç intihar etti

2024-11-02 00:39 - Asayiş

Ruud van Nistelrooy'dan Manchester United açıklamaları

2024-11-01 00:08 - Spor

BDDK'dan üç bankaya faaliyet izni

2024-11-05 01:09 - Ekonomi

Mert Hakan Yandaş'tan Trabzonspor paylaşımı: 'Uy aha'

2024-11-04 00:09 - Spor

Celâl Üster: ‘Daha özgür bir çocuk edebiyatından yanayım’ Y. Bekir Yurdakul’un söyleşisi...

2024-11-07 00:08 - Kültür & Sanat

Aydın’da feci kaza: 1 kişi hayatını kaybetti!

2024-11-06 00:39 - Asayiş

Kerem, Benfica'yı asistleriyle taşıdı!

2024-11-03 00:08 - Spor

İlgili Haberler

Türkiye'nin ilk kuantum bilgisayarı QuanT tanıtıldı

00:00 - Teknoloji

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Halk Ekmek Fabrikası'nda robotları üretime dahil etti

02:38 - Teknoloji

Türkiye'nin ilk kuantum bilgisayarı faaliyete geçiyor

03:08 - Teknoloji

Instagram'da beyaz sayfa açmayı sağlayacak düzenleme

02:09 - Teknoloji

Dünyanın en güçlü süper bilgisayarı değişti

02:38 - Teknoloji

Günün Manşetleri

Erkek vahşeti… Uzman çavuş eşini çok sayıda bıçak darbesiyle katletti!

19:38 - Asayiş

Meteoroloji’den uyarı… Sıcaklık 18 derece azalacak!

19:09 - Gündem

CHP’li Meriç: En düşük emekli maaşı 30 bin TL olmalı

19:01 - Siyaset

Gazeteci Gökhan Özbek serbest bırakıldı

18:38 - Gündem

DEM Parti Esenyurt ilçe yöneticileri tutuklandı

18:09 - Gündem