Vatikan'ın İman Doktrini Bakanlığı ile Eğitim ve Kültür Bakanlığı'nın hazırladığı, Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus'un da imzaladığı yapay zekanın risklerine dikkati çeken "Antiqua et Nova" (Antik ve Yeni) isimli rapor yayımlandı.
Vatikan Basın Ofisi'nin paylaştığı ve 117 maddeden oluşan rapor, Katolik Kilisesi'nin yapay zeka konusuna yaklaşımını ve içerdiği etik riskleri ortaya koyuyor.
Rapor, özellikle yapay zekanın eğitim, ekonomi, iş, sağlık, insan, uluslararası ilişkiler ve savaş bağlamındaki potansiyeli ile zorlukları üzerinde duruyor.
Raporda, yapay zekanın, "bir insan gibi görülmemesi, ilahlaştırılmaması, insan ilişkilerinin yerine geçmemesi ve aksine sadece insan zekasına tamamlayıcı bir araç olarak kullanılması" gerektiği belirtildi.
Raporda, yapay zekanın savaş kaynaklarını "insan kontrolünün çok ötesinde" artırabileceği ve insan hakları açısından yıkıcı sonuçları olabilecek istikrarsızlaştırıcı bir silahlanma yarışını hızlandırabileceği ifade edildi. Yapay zekanın, "analitik yetenekleri" milletlerin barış ve güvenlik arayışına yardımcı olmak için kullanılabileceği ancak "doğrudan insan müdahalesi olmadan hedefleri belirleyip onlarla etkileşime girmesinin" ciddi bir etik endişe kaynağı olduğu kaydedildi.
"Antiqua et Nova" isimli raporda, bu tür teknolojilerin savaşlara, çocukları bile esirgemeyen, birçok masum sivili etkileyen, kontrol edilemez bir yıkıcı güç kazandırdığı belirtilerek, insanlığın kendi kendini yok etme sarmalına düşmesini önlemek için insanın yaşamını ve onurunu özünde tehdit eden tüm teknoloji uygulamalarına karşı net bir tavır almak gerektiği vurgulandı.
Raporda, yapay zekanın insan ilişkilerinde bağlantıları teşvik edebileceği ancak "zararlı izolasyonlara" da yol açabileceğine dikkat çekilerek, yapay zekayı bir kişi olarak temsil etmenin "yanlış" olduğu, bunu dolandırıcılık faaliyetlerinde kullanılmasının ise "ciddi bir etik ihlal" olduğu belirtildi.
Yapay zekayla üretilen sahte içerikler konusu
Yapay zekanın, sahte haber ve içerikler üretme konusundaki risklerine dair uyarılarda da bulunulan raporda, yapay zeka tarafından üretilen ve yayınlanan içeriklerin doğruluğunun her zaman teyit edilmesi için gerekli hassasiyetlerin gösterilmesi gerektiği bildirildi.
Raporda, şunlar kaydedildi:
"Yapay zeka ile üretilen sahte görsel ve işitsel içerikler, başkalarıyla ve gerçeklikle ilişkiyi çarpıtarak toplumun temellerini giderek zayıflatabilir. Bu, dikkatli bir düzenleme gerektiriyor. Çünkü özellikle yapay zeka tarafından kontrol edilen veya yapay zeka tarafından etkilenen medya aracılığıyla yanlış bilgi, kasıtsız olarak yayılabilir, siyasi kutuplaşmayı ve toplumsal hoşnutsuzluğu körükleyebilir. İnsanların kararlar almaya çağrıldığı her alanda olduğu gibi, burada da kötülüğün gölgesi mevcuttur. İnsan özgürlüğünün yanlış olanı seçme olasılığına izin verdiği durumlarda, bu teknolojinin ahlaki değerlendirmesi, onun nasıl yönlendirildiği ve kullanıldığına bağlı olarak ele alınmalıdır."
İtalya'nın dönem başkanlığında 14 Haziran 2024'te yapılan G7 Liderler Zirvesi'nde "Afrika ve Akdeniz, Yapay Zeka ve Enerji" konulu yüksek düzeyli oturuma katılan Papa Franciscus da yapay zekayla ilgili teknolojinin insanlığa hizmet etmesi gerektiğini ve karar vermesi gerekenlerin insanlar olduğunu söylemişti.