Türkiye’nin önemli tarım bölgelerinden olan Yozgat’ta çiftçi, 2024 üretim sezonunda teslim ettiği ürüne alması gereken destekleme primini henüz alamadı. Destekleme ödemelerinin zamanında yapılmaması nedeniyle artan girdi maliyetleri karşısında eridiğini kaydeden bölge çiftçisi, destek ödemesinden umudunu kesip, borçlanarak aldığı mazot, gübre, ilaç gibi tarımsal girdilerle yeni sezon için tarlasında gidip, çalışmaya başladı.
“ÇİFTÇİLİK YAPMAYIN DİYORLARSA...''
Çiftçinin alacağını alamadığı için çok zor durumda kaldığını anlatan Yozgat’ın Bahçecik köyünden çiftçi Sümmani Akgün, şöyle konuştu:
“Yozgatlı olarak Anadolu'nun muhafazakâr bir şehriyiz ve muhafazakâr diye de bu hükümete her zaman oy veriyoruz. Hem de Türkiye çapında en yüksek oylara ulaşan rakamlarda, yüzde 81’lere kadar çıkan bir rakamlarda oy veriyoruz. Verdiğimiz için bizi cezalandırıyor. Yozgat, Türkiye'nin ilk beşe giren tarım şehirlerinden birisidir. Ve en çok alacak parası olan vilayetlerden birisidir, çiftçilerimiz var. Bunun için paramızı geciktiriyorlar. Şu anda iki ayı aşkın bir süredir para dağıtılıyor. Hala şu anda hemen hemen Yozgat ve Yozgat gibi mağdur olan birkaç Anadolu şehri vardır. O zaman paramızı alsaydık, 35 liraya kadar kampanyalı mazotlar vardı, rekabet ortamında olan firmalar vardı ama bugün 47 liraya mazot var. Daha mazot, gübre desteğini alamadık. Hükümete çağrımızı yapıyoruz, idarecilerimize çağrı yapıyoruz. Çiftçilik yapmayın diyorlarsa o ayrı konu, onun için çabalıyorlarsa bizlere. 106 bin lira alacağım var benim. Bu 106 bin lirayı o zaman alsaydım, düşünün çeyrek altın 4 bin kaç yüz liraydı? zaten onu alacak halimiz yok da borcumuz işlemeyecekti faize. Veya ben o zaman tutup içeriye 2 ton mazotumu alırdım, gübremi alırdım, ihtiyaçlarımı görürdüm. Her şey en az yüzde 30’un üzerinde, yüzde 40’ın üzerinde arttı. Dedim ya, 35 liraya kadar kampanyalı mazot veren şirketler vardı, rekabet ortamında. Bugün 47 liraya mazot aldık, 48 liraya, 49’a aldık, şu an için bir lira düşmüş de. Zararlarımız sonsuz zaten. Hem alacağımızdan zarar ediyoruz hem borcumuzdan zarar ediyoruz. Bir yandan faiz işliyor. Artık umudu kestik, paraya da ihtiyacımız kalmadı. Her işimizi gördük. Borcuyla harcıyla işimizi görüyoruz.”
“BUĞDAY, ARPA BU ŞEKİLDE MAZOTU, GÜBREYİ KURTARMIYOR''
Girdi maliyetlerinin çiftçinin alın terini kurtaramaz hale geldiğine dikkati çeken bölge çiftçilerinden İlhan Güneş de şöyle dedi:
“Şu anda çiftçi çok dertli. Çiftçi şu anda hiçbir şekilde desteğini alamıyor. 2024 yılı mazot ve gübre desteğini alamıyor. 2025 olmuş, ekim yapıyoruz, devletin hiçbir şekilde katkısı da yok, destek de yok. Köylü olarak perişanız, köyün yolları desen yol değil. Destek desen destek yok. Herkes çiftçiliği bıraksın, herkes şehre yerleşsin, köyde hiçbir üretim olmasın. Bu şekilde olabilir mi sizce? Bence olamaz. Yani üretimi olmayan bir ülkede... Üretim olmazsa ne olacak? Her şey daha da pahalıya gidecek. Devletin sadece yandaşlarına çok güzel bir destekleri oluyor ama şu anda İç Anadolu'da en büyük desteği alan partimiz AK Parti ama İç Anadolu'ya hiçbir şekilde desteği yok. Yol desen yol yok. Ne diyeyim, köylü su yok, üretim yapıyor. Su olmadığı için hiçbir şekilde üretim alamıyor, ektiği emeğini alamıyor. Gübre desen o şekilde pahalı. Mazot desen 45-50 lira. Hiçbir şekilde destek alınmıyor. Şu anda çiftçi ne yapabilir? Çiftçi şu anda ne yapabilir? Hiçbir şey yapamıyor. Adam diyor ki; çift çeker traktörü var. Arkadaş çift çeker traktörü var da bu adamın hiç mi bir şeyi olmasın? Belki 10 dönüm satıyor, belki 15 dönüm satıyor, çift çeker traktör alabiliyor. Devlete sesleniyorum, bir şekilde çiftçiyi ayağa kaldırsın. Üretim olacak ki tüketim de olacak. Tüketimin olduğu yerde üretim olmazsa bu sefer ne olacak? Hayat pahalı olacak.
"DEVLETTEN ŞU ANDA DESTEK BEKLİYORUZ''
Şehirlere bakın, ev kirası 25, 35, 40, insanlar ne yapacak? Beş sene sonra herkes köyüne geliyor yerleşecek artık. Nasıl yerleşecek? Bir şekilde yerleşmek zorunda kalacak. Çünkü geçim derdi çok zor. Buradan devlete sesleniyorum; bir şekilde çiftçimize yani halkımıza yardım etsin. Gerçekten köyde şu anda çiftçi devletten her şekilde bir haber bekliyor. Çiftçiye ne destek var? Ne olabilir? Ben şu anda artık arpa, buğday ekmeyi bıraktım, anason deneyeceğim, anason ekeceğim. Bunda da üretim olmazsa artık tarlayı boş bırakacağız, başka çaresi yok. Buğday, arpa bu şekilde mazotu, gübreyi kurtarmıyor. Biçerdöveri kurtarmıyor. Sürümü kurtarmıyor. Tamam iyi kötü alıyor. Örnek vereyim, 200 veya 300 dönüme ekim yapıyor, 100 dönümde 300 kilo verse 30 ton yapıyor. Hesaplayın, şu anda ekim yapmak 120, 130 bin lira, alacağı para da 150 bin lira. 30 bin lira için bu adam ne yapacak? Bir ay bir yerde çalışsa o parayı alıyor zaten. Devletten şu anda destek bekliyoruz, çiftçi olarak.”
Yerköy ilçesinin Küçük Nefes köyünden Ceyhan Akdağ ise, “Geçen seneki alacağımızı alamadık, iki ay oldu liste çıkalı daha alamadık. Ekim gübresi atıyoruz, bahar gübresi. Tarım Kredi'den harmana aldık, paramız yoktu. Daha prim paraları verilmedi. Tarla parası verilmedi” diye konuştu.