Sayıştay’ın Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu için hazırladığı 2019 yılı denetim raporlarında Atatürk’ün vasiyetinin yerine getirilmediği ortaya çıktı.
Sayıştay’ın iki raporunda yapılan tespitlere göre, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun kararı ile Atatürk’ün mirası gereği İş Bankası’ndan iki kuruma aktarılması gereken paranın aktarılmadı. Raporlarda İş Bankası’ndan Türk Tarih Kurumu’na 188 milyon lira, Türk Dil Kurumu için ise 192 milyon liralık temettü gelirinin aktarılması gerektiği belirtildi.
Yeniçağ'dan Serkan Talan'ın haberine göre, Sayıştay’ın Türk Tarih Kurumu için yazdığı raporda, “İdarenin 2019 yılı gelirleri incelendiğinde, 664 sayılı KHK’da sayılan gelirlerden “genel bütçeden yapılacak yardımlar” ve “Atatürk’ün vasiyetinde yer alan gelirler” ile “bağış ve yardım gelirleri” dışındaki bütün gelirleri elde ettiği görülmektedir” ifadeleri yer aldı.
Raporda, Türk Tarih Kurumu’nun 2019 yılında elde ettiği 289 milyon 237 bin 477 liralık gelir içinde Atatürk’ün vasiyeti kapsamında İş Bankası’ndan gelmesi gereken 188 milyon liralık gelirin bulunmadığını belirterek, söz konusu gelire Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun “Bankacılık sektörünün öz kaynak yapısının güçlü tutulması için” aldığı karar nedeniyle aktarılmadığına dikkat çekti.
Sayıştay’ın raporunda şu ifadeler yer aldı:
“T. İş Bankası AŞ, bankacılık mevzuatı çerçevesinde, Esas Sözleşme’ye göre 01.01.2018 – 31.12.2018 dönemi kar dağıtımı izni için BDDK’ya başvuruda bulunmuştur. BDDK, bankacılık sektörünün geneline ilişkin özkaynak yapısının olabildiğince güçlü tutulmasına yönelik ihtiyatlı politikası paralelinde kârın bünyede bırakılması gerekliliğinden hareketle, T. İş Bankasının 2018 yılı net dönem kârının Esas Sözleşmeye göre nakden dağıtılması talebini uygun bulmamıştır. Bu çerçevede, T. İş Bankası Yönetim Kurulunun 28.02.2019 tarihli kararı uyarınca, kârın Esas Sözleşme’nin 58’inci maddesinin (a) bendinde belirtilen yedek akçeler ayrıldıktan sonra kalan kısmının olağanüstü yedek akçeye aktarılması hususu, 30.03.2019 tarihli Banka Genel Kurulunca onaylanmıştır.”
TÜRK DİL KURUMU’NA 192 MİLYON LİRA AKTARILMADI
Sayıştay’ın 2019 yılı denetim raporunda Türk Dil Kurumu’na da İş Bankası’ndan gelmesi gereken paranın aktarılmadığı ortaya çıktı.
Raporda, Türk Dil Kurumu’na Atatürk’ün vasiyeti gereği aktarılması gereken 192 milyon liranın yine BDDK’nın kararı gereği verilmediği tespiti şu ifadelerle yer aldı:
"2019 yılı geliri olarak 206.632.000,00 TL öngörülmüş, yıl sonunda %15,83 artışla 239.355.458,58 TL gelir gerçekleşmiştir."
"İdare, en önemli gelir kalemi olan Atatürk’ün mirası kapsamında T. İş Bankası AŞ’den 2019 yılı için öngörülen 192.000.000,00 TL tutarındaki temettü gelirlerinden her hangi bir gelir elde edememiştir."
"T. İş Bankası AŞ, bankacılık mevzuatı çerçevesinde, Esas Sözleşme’ye göre 01.01.2018 – 31.12.2018 dönemi kar dağıtımı izni için BDDK’ya başvuruda bulunmuştur. BDDK, bankacılık sektörünün geneline ilişkin özkaynak yapısının olabildiğince güçlü tutulmasına yönelik ihtiyatlı politikası paralelinde kârın bünyede bırakılması gerekliliğinden hareketle, T. İş Bankasının 2018 yılı net dönem kârının Esas Sözleşmeye göre nakden dağıtılması talebini uygun bulmamıştır. Bu çerçevede, T. İş Bankası Yönetim Kurulunun 28.02.2019 tarihli kararı uyarınca, kârın Esas Sözleşme’nin 58’inci maddesinin (a) bendinde belirtilen yedek akçeler ayrıldıktan sonra kalan kısmının olağanüstü yedek akçeye aktarılması hususu, 30.03.2019 tarihli Banka Genel Kurulunca onaylanmıştır."
Eski İş Bankası Yönetim Kurulu üyesi Müslim Sarı, “Parayı nakit yönetimi çerçevesinde istediği gibi kullanırlarsa bu Atatürk’ün vasiyetine aykırıdır” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Atatürk’ün Türkiye İş Bankası hisseleri üzerinden elde edilen kârdan Türk Tarih Kurumu’na (TTK) ve Türk Dil Kurumu’na (TDK) anayasaya göre verilmesi gereken payların, 20 Mart itibarıyla Hazine’ye devredildiğini açıkladı. Durumu değerlendiren eski İş Bankası Yönetim Kurulu üyesi, CHP PM üyesi Müslim Sarı, “Parayı nakit yönetimi çerçevesinde istediği gibi kullanırlarsa bu Atatürk’ün vasiyetine aykırıdır” dedi.
TTK’nin ve TDK’nin en önemli gelirini, Atatürk’ün vasiyetine dayalı gelirler oluşturuyor. Atatürk’ün vasiyetnamesine göre, Türkiye İş Bankası sermaye hisselerinin Atatürk’e ait yüzde 28.09’una ilişkin kâr gelirlerinin yarısı, TTK ve TDK’ye ödeniyor. Anayasanın 134. maddesine göre de, TTK ve TDK için Atatürk’ün vasiyetnamesinde belirtilen mali gelirin, doğrudan kendilerine verilmesi gerekiyor. Ancak CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, önceki gün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı açıklamada, Atatürk mirasından elde edilen 3.5 milyar liralık gelirin kurumlara değil Hazine’ye aktarıldığını iddia etti. İddiaya ilişkin konuşan Bakan Ersoy, gelirin Hazine’ye aktarımını doğrulayarak bu aktarımın “gelirlere el koyma” olarak algılanmaması gerektiğini savundu.
‘VASİYETE AYKIRI OLABİLİR’
Durumu değerlendiren eski İş Bankası Yönetim Kurulu üyesi Müslim Sarı, “Atatürk’ün vasiyeti çok açık. Temettü gelirleri TTK ve TDK’ye faaliyetleri ile ilgili alanlarda kullanılmak üzere tahsis edilir. Dolayısıyla o paraların bu kurumların ukdesinde kullanılması gerekir. Anladığım kadarıyla şimdi bu paraları Hazine’de belirlenmiş bir hesaba aktaracaklar. Ardından bu hesaptan o kurumların belirlenmiş ihtiyaçları üzerine pay verecekler” dedi. Durumu bir örnek üzerinden anlatan Sarı, “Temettü geliri 300 milyon liralık bir paraysa, bunu sadece kayıt olarak Hazine’de tutuyor ve 300 milyon olarak kuruma veriyorlarsa bir problem yok. Ama bunun yerine ‘Biz bu 300 milyonu Hazine’ye aktaralım, ihtiyaca göre kurumlara verelim’ gibi bir yaklaşım varsa bu vasiyete aykırıdır. Konuyla ilgili tartışmalara bakınca da ikinci ihtimal ağırlık kazanıyor” diye konuştu. Sarı, “Parayı nakit yönetimi çerçevesinde istediği gibi kullanırlarsa bu Atatürk’ün vasiyetine aykırıdır” dedi.
!#**h25751**#!
