Güneydoğu Anadolu Halı İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Kaplan, halı sektörünün dünya genelinde yaklaşık 16 milyar dolarlık bir ticaret hacmine sahip olduğunu belirterek, Türkiye'nin 2 milyar 200 milyon dolarlık ihracatla yüzde 14'lük paya sahip olduğunu söyledi.
Halı sektörünün ithalata bağlı bir sektör olduğunu kaydeden Kaplan, "Makine almak için Belçika'ya ,1,4 milyar Euro ödedik. Yine yaklaşık 2 milyar Dolar civarında da polipropilen hammadde ithalatı var. Ülkemiz adına çok büyük kayıp. Millileşmek zorundayız" dedi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından tüm bölgelerde düzenlenecek olan ve ilki Gaziantep'te başlatılan 'İhracata İlk Adım Seferberliği' programında konuşan GAHİB Başkanı Kaplan, halı sektörünü değerlendirdi ve sektöre yeni yol haritası çizdi.
RAKİPLERİMİZ: ÇİN, BELÇİKA, MISIR
Halı sektöründe Türkiye'nin en büyük rakiplerinin Çin, Belçika ve Mısır olduğunu ifade eden GAHİB Başkanı Ahmet Kaplan, "Makine halısında biz dünya lideriyiz. Ancak, el halısı ve tufting halı dediğimiz halılarda Çin'in pazar payı bizden yüksek. Çin dünya halı pazarında 2 milyar 700 milyon Dolarlık ticaretiyle dünya lideri. Türkiye olarak parça başı halıda yüzde 76 oranında çok yüksek bir ihracat hacmimiz var. Ancak, bir üst kategoriye çıktığımızda tufting halı ile birlikte pazar payımız yüzde 39'a düşüyor" diye konuştu.
SEKTÖRÜN ÜÇ ÖNEMLİ SORUNU
Gaziantep'te ihracatın ve istihdamın yüzde 22'sini halı sektörünün gerçekleştirdiğini açıklayan Başkan Kaplan, sektörün yaklaşık 150 bin kişiye de istihdam kaynağı olduğunu ifade etti. Gaziantep'te ekonominin lokomotifi olan sektörün sorunlarını da dile getiren Kaplan, "Bizim üç önemli sorunumuz var. Birincisi sektör içi rekabet, ikincisi AR-GE ve tasarıma gerekli önemi vermemek, üçüncüsü ise uluslararası platformlarda profesyonelce satış yapamamaktır. Bizler, 'Gemisini yürüten kaptan' sözü ile değil, 'Hepimiz aynı gemideyiz' sözünü kendimize rehber edinerek, sektörün büyümesi için çalışmalıyız" dedi.
YÜZDE 25 ATIL KAPASİTE VAR
Halı sektöründe yüzde 25 oranında atıl kapasite de olduğunu söyleyen GAHİB Başkanı Kaplan, doğru bir yatırım planlaması ile atıl kapasitenin önüne geçilmesini istedi. Kaplan, sektörle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
"Dünya genelinde 4 bin civarında halı dokuma makinesi var. Bu makinelerin 1400 kadarı bizde bulunuyor. Makine sayısı bakımından en yakın rakiplerimiz, Çin, Belçika ve Mısır. Bu ülkelerin de ortalama 300 kadar makineleri var. Gaziantep, yaklaşık olarak üretimin üçte birini sağlıyor. Üretimde zirvedeyiz. Ancak markalaşma, AR-GE ve tasarımda da liderliğe gitmemiz gerek. Bunları başarırsak orta ve uzun vadede sektör olarak bir sorun yaşamayız.
ÜLKEMİZ ADINA BÜYÜK KAYIP
Sektörün millileşmesi için çalışmalarımız, projelerimiz var. Millileşmek zorundayız. Çünkü 1400 halı makinesinin ülkemize maliyeti yaklaşık 1,4 milyar Euro. 2000li yıllarda millileşme trenini kaçırmışız. Daha önce kendi makinemizi kendimiz yapabiliyorduk. Ama 2000'li yıllarda teknoloji devrimini gerçekleştiremedik. Bunun acısını da, yaklaşık 1,4 milyar Euroluk bir ithalatla karşılamış olduk. Ülkemiz adına kayıp.
MİLLİLEŞMEK ZORUNDAYIZ
Sektörde yüzde 25 oranında atıl kapasite var. Bu yatırımlar milli servet. Her kuruşun hesabını bilmeliyiz. Yüzde 25'lik atıl kapasite neden olsun? Bu yatırımları planlamak, yönlendirmek gerekir. Kaynakları daha doğru kullanmak gerek. Makineleşmenin yanında yazılım ve hammadde konusunda da millileşmek gerek. Yerli üretim yapmak gerek. İhracatımızın yüzde 70'i dış kaynaklı. Yani önce ithal ediyoruz, sonra ihraç. Bir rakam vereyim. Halı üretiminde kullanılan polipropilen hammadde ithalatı çok ciddi bir rakam. Yaklaşık 2 milyar dolar polipropilen hammadde ithalatı var. 2 milyar dolar çok ciddi bir rakam. Hammadde üretimi konusunda tüm kurum ve kuruluşların adeta bir seferberlik ilan ederek birlikte hareket etmesi gerekiyor.
İNOVATİF ÜRÜNLERE YÖNELMELİYİZ
Gaziantep Üniversitesi ile birlikte Türk halılarının, Gaziantep halılarının bir standardını oluşturmak, sektörü daha katma değerli bir hale getirmek için çalışmalar yapıyoruz. Şu anda geri dönüşebilir halı, leke tutmaz halı, hijyen halı, sağlıklı halı ve kolay temizlenebilir halı gibi inovatif ürünler ön plana çıkıyor. Üniversitemizle birlikte kendi standartlarımızı oluşturarak katma değer artışı sağlamak istiyoruz.
EĞİTİME AĞIRLIK VERECEĞİZ
Her sektörde olduğu gibi bizim de kalifiye eleman ihtiyacımız var. Mesleki eğitim çok önemli. Üniversite ve meslek liselerinin bizden haberdar olması, sanayicinin ihtiyaçları doğrultusunda bölüm açarak kalifiye eleman yetiştirmesi gerekir. Gaziantep'te ihracat ve istihdamın yüzde 22'sini halıcılık oluşturuyorsa, mesleki eğitimin de bu paralelde olması gerekir. Milli Eğitim Müdürümüzle görüştük. Sağolsunlar bize destek verdi. Bir meslek lisesinde tasarım bölümü açacağız. Burada mavi ve beyaz yakalılar yetişecek. Yine üniversitemizde makine halıcılığı tasarım bölümü yok. Bu bölümü de kuracağız."
Editör: Turgut Bozgeyik
