Emeklilik için gün sayısı yetmeyenlerin gözü Meclis’te. Yaşa takılanlar yıllardır bu mağduriyetin giderilmesini bekliyor. Ayrıca, yaşı tamamladığı halde hatta 60’ı devirmesine rağmen primi yetmeyenler var. Bu vatandaşlar da eksik maaşla emekliliğe razı.
Bu konular zaman zaman gündeme gelse de şu ana kadar somut bir adım atılmadı. Ancak mevcut yasayla eksik primi tamamlamanın 6 yolu var.
YIPRANMA HAKKI
Çoğu kişi yıpranmanın erken emekli ettiğinden habersiz. Ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlar yıpranma payı (fiili hizmet süresi) ile erken emekli olabilecek. Madenlerde, alüminyum fabrikalarında, yeraltı işlerinde, su altında, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde, Emniyet’te, MİT’te, itfaiye işlerinde çalışanlar her yıl 60-180 gün yıpranma hakkı kazanıyor. Bu süreler prime ekleniyor ayrıca emeklilik yaşından düşüyor.
HIZLI YAŞLANMA
SGK Sağlık Kurulu tarafından erken yaşlanma olduğu tespit edilen sigortalılar, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığı alabiliyor. Yani bu kişiler; 55 yaşını doldurduğunda ve 5400 gün primi varsa emekli olabilirler.
HİZMET TESPİTİ
Yıllarca çalıştığınız halde patron priminizi eksik yatırdıysa bu durumda hakkınızı arayın. İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde İş Mahkemesi’ne dava açarak eksik prim ve tazminatlarınızı alabilirsiniz.
HER DOĞUMDA 2 YIL
Sigorta veya staj başlangıcından sonra doğum yapan kadınlar, eksik primlerini borçlanarak çocuk başına 2 yıl kazanabilir. Tek çocuk için ödeme 15 bin 580 lira.
ASKERLİKTE 540 GÜN
Askerden önce sigortanız yoksa, bu günleri borçlanarak sigorta başlangıcını öne çekebilirsiniz. 1 günlük borçlanmayla emeklilikte 1 yıl kazanıp, 75 gün daha az prim ödeyebilirsiniz. 540 (18 ay) askerlik borçlanmasının maliyeti bugün için en az 11 bin 687 TL. Yani günlük 21.64 TL.
ENGELLİ BAKIMI
Engelli çocuğu bulunan kadınlar: 1 Ekim 2008’den sonra prim gün sayılarının dörtte biri (yüzde 25’i) prim gün sayısına ekleniyor ve bu süreler emeklilik yaş hadlerinden indiriliyor. Örneğin; sigortalı 1 Ekim 2008’den sonra 3000 gün prim ödesin. Bu prime 750 gün daha eklenecek. Ayrıca 2 yıl 8 günlük süre de emeklilik yaşından düşülecek.
