Sudan'da Ömer el Beşir'in 30 yıllık İslamcı diktatörlüğünün halk ayaklanmasını müteakip ordu tarafından devrilmesi sonrası, geçiş hükümeti ile en büyük isyancı silahlı grup arasındaki görüşmelerde, din ile devlet işlerinin ayrılmasına yönelik bildiri imzalandı.
Etiyopya başkenti Addis Ababa'da perşembe günü ilkeler bildirisine imza atan Sudan Geçiş Hükümeti Başbakanı Abdalla Hamdok ile Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) örgütünün Hilu fraksiyonu lideri Abdül Aziz el Hilu'nun dinle devleti birbirinden ayırmak konusunda uzlaştığı öğrenildi.
'Yoksa kendi kaderini tayin'30 yıllık İslamcı yönetimin bitmesi açısından kritik önemdeki bildiride, "Sudan'ın tüm yurttaşlarının haklarının güvence altına alındığı demokratik bir ülke olabilmesi için anayasada din ile devlet ayrılığı ilkesi temel alınmalıdır, bunun yokluğu halinde kendi kaderini tayin hakkına saygı gösterilmelidir" denildi.
'Devletin resmi dini olmayacak'"Devletin resmi dini olmayacak. Hiçbir yurttaş din temelinde ayrımcılığa uğramayacak" vurgusu yapan bildiride Sudan'daki çeşitliliğin tanınması ve saygı görmesine de yer verildi:
'Tüm çeşitliliklere tam tanıma'"Sudan çok ırklı, çok etnisiteli, çok dinli ve çok kültürlü bir toplumdur. Bu çeşitliliklerin tam tanınması ve tatbiki teyit ve tasdik edilmelidir."
Tüm yurttaşlara kendi kaderini tayin hakkı gibi tartışmalı meselelerin çözümü için gayriresmi müzakere komisyonları kurulmasında da mutabık kalındı.
Bildiri, geçiş hükümetinin iç savaşa son verme amacıyla 5 silahlı isyancı grupla yürüttüğü görüşmeler sonucunda Güney Sudan'da 'tarihi' barış anlaşması imzalamasından bir hafta sonra geldi. SPLM-N içindeki iki fraksiyondan Hilu, laik sistemi garanti etmeyen barış anlaşmasını imzalamayacağını açıklamıştı.
Resmi açıklama yapılmadı, İslamcı tepki öngörüldüAğustos 2019'dan beri devlet başkanlığı yetkilerini üzerinde toplayan Sudan Egemenlik Konseyi'nin üyesi Muhammed Hasan Tayşi, medyaya demecinde, Hamdok'un bildiri imzalama kararının geçiş hükümeti tarafından desteklendiğini, ama resmi açıklamanın daha sonra yapılacağını söyledi.
Ancak gözlemciler ve uzmanlar, 6 maddeli bildirinin en tartışmalı noktasının din-devlet ayrılığı ilkesi olduğu, İslamcı partilerle Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri içindeki bazı tarafların buna tepki göstereceği yönünde görüş bildirdi.
!#**h24562**#!
