Yıllardır 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü olarak kutlanıyor. Peki Dünya İnsan Hakları Günü tarihinde neler yer alıyor? Hangi sebeple 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü olarak belirlendi? İşte bu önemli günün tarihine dair merak edilenler…
DÜNYA İNSAN HAKLARI GÜNÜ TARİHİ
İnsan Hakları Günü, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nin kabul edildiği gün olan 10 Aralık 1948’den bu yana her 10 Aralık’ta kutlanan gündür. II. Dünya Savaşı’ndan sonra dünyadaki devletler bireylere tanınan hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması konusunda birleştiler. İnsan Hakları Bildirisi, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu tarafından Haziran 1948’de hazırlandı ve 10 Aralık 1948’de Genel Kurulun Paris’te yapılan oturumunda kabul edildi. Oturumda, 6 sosyalist ülke bu ilkelerin bazılarının “Burjuva sınıfından olan insanların sınıf çıkarını koruduğu ve işçi sınıfının egemen sınıflarla uzlaşmak zorunda bırakacağı” gerekçesiyle çekimser kaldı. Bildiri, bu çekimser ülkeler ile Suudi Arabistan ve Güney Afrika Birliği dışında kalan ülkelerin oylarıyla kabul edildi.
Dünya kurulduğundan beri insanlar sürekli birbirleriyle savaşmışlar. Hâlâ da savaşmaya devam ediyorlar. Uzun yıllar süren kanlı savaşların sonunda birçok ulus perişan olmuş, hatta yok olmuşlardır. İnsanlar savaşların, baskı ve haksızlıkların yol açtığı büyük acılar yaşadılar.
Milletler bu savaşlara son vermek, barış içinde birbirlerinin haklarına saygı duyarak yaşamak amacıyla Birleşmiş Milletler Teşkilatını kurdular. Bu teşkilata bağlı olarak “İnsan Hakları Komisyonu” kuruldu. Komisyon, 10 Aralık 1948’de “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”ni kabul ederek yürürlüğe koydu. Bu beyanname kişilerin, hak ve özgürlüklerinin bir özeti gibidir. Beyannameyi imzalayan ülkeler, hem birbirleriyle hem de kendi toplumlarıyla barış içinde yaşamayı kabul etmektedirler. Türkiye, 6 Nisan 1949’da bu antlaşmayı imzalamıştır.
İnsan Hakları Beyannamesi, 30 maddeden meydana gelmektedir. Beyannamenin önemli maddelerinden bazıları şunlardır:
· Bütün insanlar hür ve eşit doğarlar.
· Her kişinin fikir, vicdan ve din hürriyeti vardır.
· Herkes ırk, cins, dil ve düşünce farkı gözetmeksizin insan hak ve hürriyetlerine sahiptir.
· Hiç kimse kölelik ve kulluk altında yaşamaya zorlanamaz.
· Hiç kimseye insanlık dışı, haysiyet kırıcı cezalar uygulanamaz.
· Her insan eğitim hakkından yararlanabilir.
· Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz.
· Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, iyi şartlarda çalışm a ve işsizlikten korunma hakkı vardır.
