Medical Park Gaziantep Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Çiğdem Barlas, kış aylarında çocukların yaşadıkları solunum yolu enfeksiyonları hastalıkları hakkında bilgilendirdi.
Yaz aylarının bitmesi, havaların soğumaya başlaması ile, çocuklarda solunum yolları enfeksiyonu görülme sıklığı artmaya başlar. Bunun nedeni kış aylarında çocukların yaşantısının büyük bölümünün okul ,kreş, toplu taşıma araçları gibi kapalı ortamlarda geçmesidir. Soğuk nedeniyle bu ortamlar kış aylarında çok daha az havalandırılır. Kapalı, az havalandırılan ortamlarda çok sayıda çocuğun bir arada bulunması solunum yolu enfeksiyonlarının yayılmasını kolaylaştırır.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Çiğdem Barlas; ‘’Ayrıca immün sistemin (bağışıklık sistemi) gelişimi yaşla birlikte tamamlandığı için bebek ve çocuklarda immün sistemin bazı farklılıkları vardır. Yenidoğanlar da henüz yabancı mikrop ve antijenlerle karşılaşmamış olmaları nedeniyle bağışıklık sistemi zayıftır. Yenidoğan çocuk annnesinden kan yoluyla kendisine geçen bağışıklık verici maddelerle enfeksiyonlardan korunur.Anne sütü ile düzenli bir şekilde beslenen bebek bağışıklık verici ve düzenleyici faktörleri annneden almaya devam eder.Bu süre içerisinde de çocuğun kendi bağışıklık sistemi gelişerek çevresinde virüs ve baktreileri tek tek tanımaya ve onlara karşı direnç geliştirmeye başlar. Bu mikroplardan önemli olanlarına karşı aşılama programları ile bağışıklık kazanır. Adölesan döneme kadar immün sistemdeki olgunlaşma devam eder.
Nezle, grip, sinüzit, tonsillit (bademcik iltihabı), farenjit, otit (kulak iltihabı)larenjit(ses tellerinin iltihabı),bronşiolit,bronşit kış aylarında çocuklarda sık görülen enfeksiyonlardır. İmmün sistemi normal olan bir çocuk, hayatının ilk 5 yılında, yılda 5 kez solunum yolu enfeksiyonu geçirebilir. Kreş ve pasif sigara içimi önemli risk faktörleri olup bu sayıyı 10-12 ye çıkarabilir. Allerji, gastroösefajial reflü, yarık damak gibi anatomik ve fonksiyonel bozukluklar, doğumsal kalp hastalıkları, kistik fibrozis, immotil silia hastalığı çocuklarda sık solunum yolu enfekisyonu nedenlerindendir.
Sık enfeksiyon geçiren bir çocukta enfeksiyon, komplike, çok odaklı, tedaviye dirençli veya atipik mikrooorganizmalar tarafından ortaya çıkmış ise doğuştan immün yetmezlik düşünülebilir. Yılda 4 veya daha fazla kulak enfeksiyonu, yılda 2 veya daha fazla sinüzit, 2 ay veya daha uzun süren antibiyotik ilaç kullanımı, yılda 2 veya daha fazla zatürre, büyüme ve gelişme geriliği, tekrarlayan doku ve organ abseleri, uzun süre devam eden ağızda pamukçuk veya ciltte mantar enfeksiyonu, enfeksiyonu iyileştirmek için damardan antibiyotik kullanımı, 2 veya daha fazla derin doku yerleşimli enfeksiyon, ailede immün yetmezlikli bir bireyin olması durumlarında immmünolojik değerlendirme yapılmalıdır.
Yetersiz beslenme ve malabsorpsiyonla (bağırsaktan emilim bozukluğu)seyreden kronik hastalıklar, özellikle protein üretiminin bozuk ve kaybının arttığı durumlar ile yüksek doz kortizon tedavisi, kemoterapi, radyoterapi de bağışıklık mekanizmasının ikincil olarak baskılanmasına neden olabilmektedir.
Protein enerji malnütrisyonu (beslenme bozukluğu), vitamin D, Vitamin A, Çinko, Selenyum gibi vitamin ve eser element eksiklikleri ,demir eksikliği de bağışıklık sistemini zayıflatır ve sık enfeksiyona neden olur. Günümüzde bağışıklık sistemi ile beslenme arasında çok yakın bir ilişki bulunduğu saptanmıştır. Yetersiz ve kötü beslenme durumlarında bağışıklık sisteminde görevli yapıların, vücudu savunma gücü zayıflamakta, özellikle çocuklarda hastalıklara yakalanma riski artmaktadır. Bu nedenlerle çocukların beslenmesinde bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardım edecek yeterli protein almaları, süt ürünleri, et, yumurta gibi biyolojik değeri yüksek proteinleri tüketmeleri, bununla birikte; omega yağ asitleri,A,B,C,D ,E grubu vitaminler, probiyotikler, demir, çinko, selenyum, magnezyum gibi mikrobesinlerin içinde bulunduğu gıdaları tüketmeleri oldukça önemlidir.
Çocukları kışın solunum yolu enfeksiyonlarından tümüyle korumak mümkün değildir. Her çocuğun özellikle kreş ve okula gidiyor ise yıl içerisinde belli bir sayıda hastalık geçirmesi kaçınılmazdır. Bu sayıyı azaltmak için şu noktalara dikkat edilmelidir: yenidoğan bebekler çocuk sağlığı ve hastalıkları uzman doktorunun önereceği süre boyunca anne sütü ile beslenmelidirler. Daha iler ki dönemlerde uygun şekilde dengeli beslenmeli ve doktorunun önereceği vitamin takviyelerini almalıdır. Özellikle kreş ve okullar soğuk günlerde bile sık sık havalandırılarak çocukların taşıdıkları hastalıkları damlacık yolu ile birbirine bulaştırması önlenebilir. Sabun ile el yıkanması temas yolu ile geçen enfeksiyonları azaltmadaki en önemli etkendir. Bu alışkanlığın çocuklara kazandırılması kadar çocuk ile ilgilenen kişilerin de dikkat etmesi gerekmektedir. Uzman doktorların önerisi ile ileri derecede prematür doğan bebeklere ve ağır konjenital kalp hastası çocuklara RSV immünglobulin uygulanması, astım hastalarına sonbaharda grip aşısı yapılması koruyucu tedaviler arasındadır." dedi.
Editör: Turgut Bozgeyik
