İstanbul'da taksi sorunu bitmek bilmiyor. Her gün neredeyse yeni bir taksi sorunu haberi kamuoyunda yer buluyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) başta olmak üzere birçok kurum ve kuruluş söz konusu soruna ilişkin adımlar atıyor. Konunun tartışıldığı yer olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğündeki öne çıkan gündemlerin başında 'taksi sorunu' geliyor. Peki sorunun perde arkasında neler var, taksi sayısı gerçekten yetersiz mi yurttaşların ihtiyaçları ne düzeyde?
TAKSİ SAYILARI NE KADAR?
Kamuoyu araştırmalarıyla bilinen EY Türkiye, işte bu soruların yanıtlarının yer aldığı bir rapor yayımladı. Cumhuriyet söz konusu raporun yayımlandığı toplantıyı izledi. Araştırmaya göre İstanbul’da 20.311 taksi ve 40.622 taksi sürücüsü bulunuyor. Günde ortalama 36 yolculuk yapan taksiler, yıllık 47,8 milyar TL gelir üretiyor. Ancak mevcut sistemde en dikkat çeken sorunlardan biri taksi plakalarının bir yatırım aracı haline gelmesi. Plaka sahipleri ve kiracılar yüksek gelir elde ederken, taksi sürücülerinin kazancı düşük seviyede kalıyor.
Son 30 yılda İstanbul’un nüfusu iki katına, turist sayısı ise 10 katına çıkarken, taksi sayısında sadece yüzde 17 oranında bir artış oldu. Bu durum, şehrin taksi talebine yeterli arzı sunamadığını ve korsan taksi kullanımının yaygınlaştığını gösteriyor. Yurttaşların yüzde 86’sı taksi bulmakta zorlandığını belirtirken, yüzde 33’ü her zaman taksi bulamama sorunu yaşadığını ifade ediyor.
GÜVEN EKSİKLİĞİ VE HİZMET KALİTESİ SORUNLARI
Taksi hizmetleri, hem yerli hem de yabancı yolcular açısından çeşitli sorunlar barındırıyor. Araştırmaya göre turistlerin yüzde 50’den fazlası taksi sürücülerinin yüksek ücret talep ettiğini, uzun rotalar kullandığını ve yabancı dil bilmeyen sürücüler nedeniyle zorluk yaşadığını belirtiyor. Yerli yolcular ise kaba davranışlar (yüzde 64) ve kısa mesafede yolcu almama (yüzde 54) sorunlarından yakınıyor. Ayrıca, yolcuların yüzde 42’si taksi içinde kendini güvende hissetmediklerini belirtiyor.
DİJİTALLEŞME VE TAKSİ EKOSİSTEMİNİN GELECEĞİ
Araştırma, dijital taksi uygulamalarının yaygınlaşması gerektiğine dikkat çekiyor. Taksi sürücülerinin yüzde 30’u dijital uygulamaları kullandığını ve yolculukların yüzde 55’inin bu platformlar aracılığıyla gerçekleştirildiğini belirtiyor. Ancak, uygulamalardaki komisyon oranları ve sabit ücret politikaları hem yolcular hem de sürücüler için sorun oluşturuyor.
TAKSİ EKOSİSTEMİNİN DÖNÜŞÜMÜ İÇİN BEŞ TEMEL ADIM
EY raporuna göre, İstanbul’un 2027, 2030 ve 2035 hedefleri doğrultusunda daha organize ve dijital bir taksi ekosistemi yaratılması öngörülüyor. Dönüşüm için önerilen beş temel adım şu şekilde:
1. Yeni taksiler ve operasyonel standartlar: UKOME tarafından onaylanan 2.500 yeni taksinin hizmete sunulması ve dijitalleşme gerekliliklerinin belirlenmesi.
2. Mevzuat düzenlemeleri: Rezervasyonlu Bireysel Taşıma (RBT) aracıları için mevzuat hazırlıklarının başlatılması.
3. Dinamik fiyatlandırma: Dijital taksilerde fiyatlandırma sisteminin dinamik hale getirilmesine yönelik karar taslağının sunulması.
4. Taksi şirketleşmesi: Taksi hizmetlerinin daha profesyonel hale gelmesi için taksi şirketlerinin kurulmasının teşvik edilmesi.
5. Gelir takibi ve vergilendirme: Dijital platformlar üzerinden gelirlerin takip edilmesi ve vergilendirme sisteminin güçlendirilmesi.
