Rusya‘da paralı asker grubu Wagner silahlı isyan başlattı. Wagner’in lideri Prigojin “Sonuna kadar gideceğiz” dedi. Rus lider Putin ise “Yanıtımız sert olacak” ifadesini kullandı. Moskova’ya doğru ilerleyen Wagner, Kremlin’le Belarus aracılığıyla anlaştı. Müzakereyle Wagner geri çekilirken, Kremlin anlaşmanın detaylarını duyurdu.
Rusya’nın Ukrayna savaşında rol üstlenen paralı asker grubu Wagner, Rus devletinin ordusuna karşı ayaklanma başlattı. Wagner şirketinin sahibi Yevgeniy Prigojin’in, dün gece Ukrayna’da savaşan paralı askerle başlattığı isyanın ardından Rusya’da yaşanan gerilimde anlaşma sağlandı.
Wagner’in kurucusu Yevgeni Prigojin, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov’un, Wagner askerlerini yok etmek için operasyonlar düzenlediğini iddia etti. Prigojin, “Hepimiz ölmeye hazırız. 25 bin kişinin tümü ve daha sonra 25 bin daha” dedi ve “Rus halkı için” harekete geçtiklerini savundu.
Rusya Devlet Başkanı Putin, Wagner’in kalkışmasını “silahlı isyan” olarak nitelendirdi. Putin, “Böyle kalkışmalar ülkemizi sırtından bıçaklamaktır. Bunun adı ihanettir” diye konuştu. Putin, “Hukukun karşısında hesap verecekler. Net adımlar atarak durumu stabilize edeceğiz. Elimden gelen her şeyi yaparak ülkemizi koruyacağım. Silahlı ayaklanmayı organize eden kişi Rusya’ya ihanet etmiş demektir ve hesap verecektir” açıklaması yaptı.
Moskova, Rostov ve Voronej bölgelerinde Wagner’in ayaklanması nedeniyle “terörle mücadele operasyonu” rejimi ilan edildi. Putin ayrıca, sıkıyönetim ilan etti ve sıkıyönetim kurallarını ihlal edenlerin 30 gün gözaltında tutulmasına izin veren yasayı imzaladı.
Wagner, ele geçirdiğini söylediği Rostov’da sokaklara mayın döşeme faaliyetine girişti. Rus ordusu ise Moskova çevresinde Wagner’e karşı hendek kazmaya başladı.
Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in onayıyla Wagner lideri Prigojin ile bir görüşme gerçekleştirdiği belirtildi. Belarus tarafı Prigojin’in, ‘Wagner’in Rusya topraklarında ilerlemeyi durdurması’ yönündeki teklifini kabul ettiğini duyurdu.
Prigojin de ‘Rus kanı dökmemek’ için geri çekileceklerini duyurdu.
İşte dakika dakika gelişmeler…
23:05 | KREMLİN ANLAŞMANIN DETAYLARINI AÇIKLADI: PRİGOJİN BELARUS’A GİDECEK
Wagner’in geri çekilme kararı sonrası Kremlin anlaşmalarını detaylarını duyurdu. Gazetecilerde açıklamalarda bulunan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Wagner lideri Yevgeniy Prigojin hakkında açılan ceza davasının kapatılacağını, Prigojin’in Belarus’a gideceğini belirtti. “Prigojin şu an nerede olduğunu bilmiyoruz” diyen Peskov “İlerlemeye katılan askerler hakkında yasal işlem yapılmayacak” ifadesini kullandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko arasında gün içinde telefon görüşmesi gerçekleştiğine dikkati çeken Peskov, “İki Başkan, Lukaşenko’nun durumu çözme yönünde arabuluculuk girişimlerinde bulunacağı konusunda mutabık kaldı. Lukaşenko’nun bu konudaki desteğine çok değer veriyoruz” dedi.
Lukaşenko’nun Wagner’in kurucusu Prigojin’i yaklaşık 20 yıldır tanıdığını belirten Peskov, “Bu, Lukaşenko’nun şahsi teklifi idi. Bu teklif Putin tarafından kabul edildi. Belarus Cumhurbaşkanına, durumu kayıpsız ve gerilim seviyesi yükselmeden çözme yönündeki girişimleri nedeniyle minnettarız” diye konuştu.
Peskov, “Sonuç olarak Wagner’in kendi kamplarına döneceği konusunda anlaşma sağlandı. Bazıları isteği üzerine Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayacak. Bu husus, Wagner’in harekatına katılmayanları ilgilendiriyor. Böyle birlikler de var. Olayların başında daha dönenler var. Onlar sürekli konuşlandıkları yere dönmek için yardım istedi” ifadelerini kullandı.
İsyana katılan Wagner savaşçılarının takip edilmeyeceğini ifade eden Peskov, bunlara, çatışmalarda gösterdikleri kahramanlık nedeniyle saygı duyduklarını dile getirdi. Dmitriy Peskov, Prigojin’in akıbeti ile ilgili ise “Prigojin’e yönelik açılan ceza davası kapanacak. Prigojin Belarus’a gidecek” dedi.
Wagner krizinden sonra Rusya Savunma Bakanlığı yönetiminde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmayacağı yönündeki soruyu yanıtlayan Peskov, “Bu konular, Rusya Federasyonu’nun anayasası doğrultusunda Devlet Başkanın inisiyatifine kalmış bir şey. Bu nedenle, bu konuların söz konusu müzakerelerde ele alındığı söylenemez” ifadelerini kullandı.
22:48 | RUS MEDYASI: WAGNER BİRLİKLERİ ROSTOV-ON-DON’DAN ÇEKİLMEYE BAŞLADI
Rus Tass haber ajansı, Wagner birliklerinin Rostov-on-Don kentinden çekilmeye başladığını bildirdi. Tass’a göre, savaşçıları taşıyan dört kamyonet kentten ayrıldı ancak tanklar ve diğer ağır zırhlı araçlar hala şehirde. Rusya’nın güneyindeki Rostov-on-Don kenti,Wagner’in “silahlı isyanının” merkezindeydi.
Wagner bünyesindeki paralı askerler günün ilk saatlerinde kente girmişti. Savaşçıların, Rus ordusunun bölgedeki komuta merkezini ele geçirdiği bildirilmişti. Sosyal medyada gün boyu kentte patlamalar ve silah sesleri duyulduğuna dair haberler ile Wagner savaşçılarının şehir merkezinde poz verdikleri videolar yayımlanmıştı. Çeçen birliklerin Wagner’in paralı askerleriyle savaşmak üzere Rostov-on-Don’a gittikleri yönünde haberler de yayımlanmıştı.
20:46 | PRİGOJİN AÇIKLADI: KAMPLARIMIZA GERİ DÖNÜYORUZ
Kremlin yönetimiyle anlaşan Wagner lideri Prigojin üslerine döneceklerini açıkladı. Prigojin şunları söyledi: “Wagner askeri şirketini tasfiye etmek istediler. 23 Haziran’da adalet yürüyüşüne çıktık. 24 saat içinde Moskova’nın 200 km yakınına ulaştık. Bu süre zarfında savaşçılarımızın kanından bir damla bile akıtmadık. Şimdi kanın dökülebileceği an geldi. Rus kanının dökülme sorumluluğunu anlayarak, birliklerimizi tersine çeviriyoruz ve planladığımız gibi sahra kamplarına geri dönüyoruz.”
20:21 | BELARUS: WAGNER, LUKAŞENKO’NUN ‘DUR’ ÇAĞRISINI KABUL ETTİ
Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in onayıyla Wagner lideri Prigojin ile bir görüşme gerçekleştirdiği belirtildi.
Belarus Devlet Başkanlığı basın servisine göre Prigojin, Lukaşenko’nun ‘Wagner’in Rusya topraklarında ilerlemeyi durdurması’ yönündeki teklifini kabul etti.
Belarus, Wagner savaşçılarının güvenliğini teyit edecek bir anlaşmanın masada olduğunu da bildirdi.
Ria Novosti’ye göre görüşme Putin’in onayı ve bilgisi dahilinde gerçekleşti.
19:05 | MOSKOVA BELEDİYE BAŞKANI: DURUM ZORLU, SOKAĞA ÇIKMAYIN
Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, kentte bir “terörle mücadele operasyonu rejiminin yürürlüğe girdiğini duyurdu ve “riskleri azaltmak için” Pazartesi gününün tatil ilan edildiğini belirtti.
Sobyanin Moskova halkına “kent içinde mümkün olduğunca az seyahat etmeleri” çağrısı yaptı. Sobyanin ayrıca “durum zorlu” ifadesini kullandı.
Wagner güçlerinin ülkenin orta kesimlerinden kuzeye, Moskova’ya doğru ilerledikleri belirtiliyor.
Daha önce Rus makamları Moskova ve güneydeki Voronej’de “terörle mücadele operasyonu” yapıldığını belirtmişti.
19:00 | LİPETSK VALİSİ: WAGNER GÜÇLERİ BÖLGEDE DOLAŞIYOR
Lipetsk bölgesinin valisi İgor Artamanov Wagner Grubu güçlerinin bölgede dolaştığını teyit etti. Bölgenin başkentinden Moskova’ya olan mesafe 400 kilometreden az.
BBC’nin teyit ettiği bir sosyal medya videosunda Wagner’e ait bir silahlı araçlardan oluşan bir konvoy Voronej ve Moskova arasında yer alan bölgede giderken görülmüştü.
Sosyal medyada paylaşım yapan Artamonov “Kolluk güçleri ve yetkili makamlar, halkın güvenliği için tüm önlemleri alıyor. Durum kontrol altında” dedi. Vali ayrıca, bölge halkına evlerini terk etmeme ve herhangi bir seyahatten kaçınma uyarısı yaptı.
18:40 | AA: WAGNER, LİPETSK’E DE GİRDİ
Rus yönetimine karşı isyan başlatan Wagner grubunun, Rostov ve Voronej’in ardından Lipetsk bölgesine de girdiği bildirildi.
AA’nın Rus basınından aktardığına göre, Lipetsk Valisi İgor Artamonov, Wagner grubuna ait askeri konvoyun eyalet sınırları dahilinde ilerlediğini duyurdu. Artamonov, kolluk kuvvetleri ve yerel yöneticilerin halkın güvenliği için tüm önlemleri aldığını, durumun kontrol altında bulunduğunu aktardı.
15:00 | ABD: BIDEN BİLGİLENDİRİLDİ, MÜTTEFİKLERLE GÖRÜŞECEĞİZ
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adam Hodge, Rusya’daki Wagner krizi hakkında açıklama yaptı. CNN’nin haberine göre Adam Hodge, “Gelişmeleri takip ediyoruz. ABD Başkanı Joe Biden da konuya ilişkin bilgilendirildi” şeklinde konuştu. Sözcü Hodge, müttefikler ve ortaklarla Rusya’daki gelişmeleri görüşeceklerini bildirdi.
14:00 | WAGNER’DEN PUTİN’E YANIT
Wagner’in kurucusu Prigojin’den Putin’in açıklamalarına yanıt geldi. “Hiçbir Wagner savaşçısı kendisini suçlu görerek devlet başkanı veya FSB’nin talebiyle teslim olmak niyetinde değil” ifadelerine yer veren Prigojin, “Vatana ihanet” hususunda Devlet Başkanı (Putin) tamamen yanılıyor. Biz vatanseveriz. Savaştık ve savaşıyoruz” dedi.
13:30 | PUTİN: HAİNLERİ CEZALANDIRACAĞIZ
Ayaklanmaya karşı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, şunları söyledi:
“Şu an insanlarımızın güvenliği için mücadelemizi sürdürüyoruz. Rusya olarak kalmak adına savaşımızı sürdürüyoruz. Bizim bin yıllık tarihimiz var. Şu an kaderimiz kuruluyor. Şu an biz birlik içinde olmalıyız. Çünkü diğer her şey şu an kenara bırakılmalı. Hiçbir şey şu an bu kadar önemli değil. Dış düşmanlarımız her zayıflığımızı kullanarak bizim birliğimizi yok etmeye çalışıyor. Bizim askeri dostlarımız, bizim için şu an ayaktalar. Fakat 1917 senesini hatırlarsınız, 1. Dünya Savaşı zaferimizi çalmışlardı. Bize gerçekten büyük yıkımlar vermişti. Bizim ordumuzu yıkmıştı ve birçok toprağımızı kaybetmiştik. O zaman iç savaş başlamıştı. Ama bütün karı bizim düşmanlarımız kazanmıştı. Biz bunun tekrarlanmasına izin vermeyeceğiz. Biz bugün devletimiz olarak her türlü savunmaya hazırız. Bugün karşımızda olan tam da hainliktir. Tam da özel karları düşünen insanlarla yüz yüzeyiz. Biz şu an askerlerimizi desteklemek istiyoruz çünkü biliyorsunuz aslında Wagner güçleri de Rusya için kendi hayatlarını veriyordu. Rusya’nın birliği için hayatını veriyordu. Ama şu an onların arasında hainler var. Şu an onlar silahlı isyanı, ayaklanmayı organize ettiler. Herhangi bir iç ayaklanma bizim için büyük bir darbedir. Rusya’ya bir darbedir. Halkımıza bir darbedir. Tabii ki bunun cezasını vereceğiz. Bunun cezası gerçekten çok ağır olacaktır. Bu silahlı isyanı organize eden her biri tabii ki cezasını alacak. Onlarla hem kanun önünde hem de halkımızın önünde cevabını vereceğiz. Herkes emrini aldı.”
PRİGOJİN: ASKERLER YOLUMUZDAN ÇEKİLSİN
Anadolu Ajansı’nın haberine göre yeni bir açıklama yapan Prigojin, silahlı grubunun Ukrayna’dan sınırı geçerek Rusya topraklarına girdiğini öne sürdü. Prigojin, “Şu anda sınırı her yerde geçtik. Sınır güçleri savaşçılarımızı kucakladı. Şu anda Rostov’a giriyoruz. Savunma Bakanlığının bizi önlemek için gönderdiği askerler yolumuzdan çekilin. Çocuklarla savaşmıyoruz. (Rus) Savunma Bakanlığının bizi önlemek için gönderdiği askerler yolumuzdan çekilsin. Çocukları öldürmüyoruz. Çocukları eğitmeden cepheye atarak öldüren Şoygu. Yolumuza çıkan herkesi yok edeceğiz. Sonuna kadar gideceğiz” dedi.
UKRAYNA KOMUTANI’NDAN WAGNER’E “DURMA” MESAJI
Rusya’nın Ukrayna’daki askeri birliklerinden sorumlu komutanı General Sergey Surovikin, sosyal medya hesabından bir görüntülü mesaj paylaşarak Wagner mensuplarına durma çağrısı yaptı. Sergey Surovikin, “Birlikte çok zor bir yoldan geçtik. Birlikte savaştık, riskler yaşadık, kayıplar verdik, zaferler kazandık. Aynı kandan askerleriz. Durmaya çağırıyorum. Düşmanımız iç siyaset durumunun kötüleşmesini bekliyor. Düşmanın eline koz vermemeliyiz” ifadelerini kullandı.
RUSYA: UKRAYNA YIĞINAK YAPMAYA BAŞLADI
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın Wagner krizinden faydalanarak askeri yığınak yaptığı yönünde bir açıklama yaptı. Bakanlık’tan yapılan açıklamada, “Kiev rejimi, Prigojin’in nizamı bozmak için gerçekleştirdiği provokasyondan yararlanarak, güçlerini taktik önemi olan Bahmut yakınlarına yığmaya başladı. Rusya ordusunun güney cephesi güçleri, düşmana hava güçleri ve top atışlarıyla saldırı düzenliyor” ifadelerine yer verildi.
ULUSAL MUHAFIZ ASKERLERİ ROSTOV SOKAKLARINDA
Rusya Ulusal Muhafız askerleri, Wagner’in eğitim merkezinin bulunduğu Rostov kentinin merkezinde bulunan Budionnovski Prospekt’in bir bölümünü trafiğe kapattığı ifade edildi. Rus TASS haber ajansına göre de başkent Moskova’da güvenlik önlemleri artırıldı. Önemli stratejik tesislerin tümü, kamu kurumları ve ulaşım altyapı tesislerinin üst düzey koruma altına alındığı, Ulusal Muhafız biriminin ve OMON polis güçlerinin alarma geçtiği ifade edildi.
RUSYA BAŞSAVCILIĞI’NDAN AÇIKLAMA
Rusya Başsavcılığı da Prigojin hakkında yaptığı açıklamada, “Prigojin’in eylemlerinin hukuki değerlendirmesi, hakkında açılan dava kapsamında yapılacak” vurgusunu yaptı. Prigojin hakkında, Rusya Ceza Kanunu’nun ‘silahlı ayaklanma organize etmekle’ ilgili 279. maddesi üzerinden dava açılmıştı. Söz konusu maddeden suçlu bulunan biri hakkında 20 yıla kadar hapis cezası kararı alınabiliyor.
KREMLİN: BİLGİ PROVOKASYONU
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in gelişmelerden haberdar olduğunu ve gerekli tüm önlemlerin alınacağını söyledi.
Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasında da “Yevgeniy Prigojin adına sosyal medyada yayılan ve Rusya Savunma Bakanlığı’nın, özel askeri şirket Wagner’in cephe gerisindeki kamplarına saldırı düzenlediği iddiasını içeren açıklama ve video görüntülerinin hiçbiri gerçekle bağdaşmamaktadır. Bunlar birer bilgi provokasyonudur ” ifadelerine yer verildi.
Terörle Mücadele Komitesi’nin açıklamasında ise, “Yevgeni Prigojin tarafından yayılan iddiaların hiçbir dayanağı bulunmuyor. Bu yasa dışı eylemlerin derhal son bulmasını talep ediyoruz” dendi.
Federal Güvenlik Servisi de Wagner mensuplarına yapılan kalkışmaya destek vermeme çağrısı yaptı. Yapılan açıklamada, “Wagner grubu savaşçılarını Prigojin’in hain emirlerini yerine getirmeye değil, onu yakalamak için adımlar atmaya çağırıyoruz” denildi.
WAGNER’DEN “DİRENMEME” ÇAĞRISI
Rus halkına kendilerine direnmeme çağrısı yapan Yevgeni Prigojin, “Ülkenin askeri liderliğinin getirdiği kötülük durdurulmalı. Askerlerin hayatlarını ihmal ediyorlar. Onlar adalet kelimesini unuttular, biz onu geri getireceğiz. Binlerce Rus askerinin hayatını mahveden ve adamlarımızı yok edenler cezalandırılacak. Bize karşı koymaya çalışan herkesi tehlike olarak değerlendirip yolumuz üzerindeki kontrol noktaları da dahil olmak üzere anında yok edeceğiz. Herkesten sakin olmalarını, provokasyonlara yenik düşmemelerini ve evlerinde kalmalarını rica ediyorum. Başladığımız işi bitirdikten sonra vatanımızı korumak için cepheye döneceğiz. Orduda adalet yeniden sağlanacak. Bundan sonra da tüm Rusya için adalet gelecek ” ifadelerini kullandı.
“GENEL KURMAY BAŞKANINI BURAYA İSTİYORUZ”
Rus Güney Askeri Bölge Karargahı önünde askeri yetkililerle tokalaştığı görülen Wagner’in Kurucusu Prigojin, “Bir kez daha söylüyorum. Biz Şoygu’yu ve Genelkurmay Başkanı’nı buraya istiyoruz. Onlar gelene kadar burada olacağız. Rostov’u bloke edeceğiz ve Moskova’ya gideceğiz.” ifadelerini kullandı.
Prigojin, paylaştığı görüntüde, “Karargahta bulunuyoruz. Rostov’da askeri havaalanı dahil askeri tesisler de kontrolümüzde bulunuyor. Karargah çalışıyor.” dedi.
Genelkurmay başkanının karargahtan kaçtığını iddia eden Prigojin, şöyle devam etti: “Sorun yok. Her şey kontrol altında. Hava Kuvvetlerinin bize değil, Ukraynalılara saldırması için uğraşıyoruz. Wagner’in cephede orduya engel yarattığı haberlerini dinlemeyin. Cephedeki durum bizim yüzümüzden bozulmadı. Buraya geldiğimizde birçok şeyi bir kez daha doğruladık. Birçok toprak kaybedildi. Ölen Rus asker sayısı, üstlere bildirilenlerden 3-4 kat daha fazladır. Bazı günlerde 1000’e kadar asker kaybı yaşanıyor.”
RUSYA SAVUNMA BAKANLIĞI: SİLAHLI İSYANDIR
Rusya Savunma Bakanlığı, “Prigojin ve taraftarlarının yaptıkları silahlı isyandır. Prigojin, Wagner savaşçılarını kendi suç macerasına sürüklüyor” açıklaması.
PUTİN, SAVUNMA BAKANLIĞI İLE SÖZLEŞME YAPILMASINI İSTEMİŞTİ
Vladimir Putin, Wagner grubunun Ukrayna’daki askeri operasyonlara verdiği desteğin yasal bir dayanağa sahip olması ve paralı askerlerin sosyal güvencesinin sağlanması için Wagner’den Rusya Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalamasını talep etmişti.
Putin konuyla ilgili olarak, “Paralı savaşçılar için sosyal güvenceler sağlamanın tek yolu bu. Şu anda devletle veya Savunma Bakanlığı’yla bir sözleşmeleri yok. Bunu mümkün mertebe en hızlı şekilde gerçekleştirmeliyiz” ifadelerini kullanmıştı.
Prigojin ise bu talebi reddetmişti. Prigojin, “Anavatanı savunmaya geldiğimizde Başkan zaten bize sosyal güvencemizi vaat etti. Ben bugün varım yarın yokum. Elbette vatan görevini tamamlamış savaşçılarımız ve gazilerimiz için sosyal garantiler olmalıdır. Ancak savaşa katılmaya karar verdiğimizde kimse bize Rusya Savunma Bakanlığı ile sözleşme yapmamız gerektiğini söylemedi. Wagner PMC savaşçılarının hiçbiri utanç yoluna geri dönmeye hazır değil. Başkan’ın buna bir çözüm bulacağını düşünüyorum” demişti.
