Birinci emperyalist paylaşım savaşı bitmiş ancak Türkiye için yeni başlayan bir savaş var: Kurtuluş Savaşı. Bitirilmemiş bir ‘hesap’ uygulanıyor. Şehirler birer birer işgal ediliyor. Avrupa devletleri “Osmanlı pastasından” pay alma hesabında. Antep o pasta dilimlerinden birisi; Önce 15 Ocak 1919’da İngilizler, sonra 29 Ekim 1919’da Fransızlar tarafından işgal ediliyor. Emperyalist işgalciler Antep’e satranç tahtasını kuruyorlar. Kilis, Antep, Maraş, Urfa işgal altında. Halk direniyor; Kan, barut, gözyaşı, göç, ölümle ‘ıslah’ edilmeye çalışılan şehirler. İşgal,savaşa dönüşüyor. Bir avuç halk; yokluk, açlık içinde şehrin savunmasını örgütlüyor. Sokak çatışmaları, direniş, mücadele, haberleşme... Ve mondoros mütarekesi ile silah bırakan Mustafa Kemal’in ‘askerleri’ işgal altındaki Anadolu’da kendilerine cephe aramakta...
Bütün bunları Sıtkı Severoğlu'nun anlatımı ile henüz inşaatı bitmemiş panorama müzesini gezerken yeniden düşünüyoruz. Severoğlu, ’boş duvarlara bakarak’ nerede neyin olacağını nasıl yerleştirileceğini küçük gurubumuza bir sunumla anlattı.
Anadolu’nun her tarafı işgal altında. Her şehir kendi bacağından asılıyor. Her şehir kendi kahramanlarını çıkarıyor; Şahinbey, Karayılan, Şehitkamil ve niceleri.
'Sana Panaroma müzesini gezdireceğim' dediğinde, 'bitti mi?' dedim. 'Hayır, sona yaklaşıyoruz' dedi. Severoğlu’nun daveti ile küçük guruba dahil oldum. Yapımı devam eden panorama müzesinde yapım son aşamasında. Müzenin yapımı için Tarih kurulunda yer alan Mimar Sıtkı Severoğlu ve Dr. Samet Bayrak eşliğindeki gezimiz başlıyor. Sıtkı bey, gezi esnasında soru kabul etmiyor. Sorular sonra diyor. Yaklaşık 45 dakikalık bir gezinti; İç duvarlar örülüyor, resimler yapılıyor, Antep sokaklarında savaşı yaşıyor gibiyiz. Bir şehrin işgale karşı savunmasının tarihi duvarlara ‘nakşediliyor.’
Yaptığımız gezinti, kalenin eteğinde bir ciğer kebapçısında son buluyor. 'Şimdi sorularınızı sorabilirsiniz' diyor.
Kafamda ‘deli sorular’. 'Buranın yapım ihalesini siz mi aldınız' diyorum. Nedir, bu kadar koşturmaca!? Hayır,diyor. 'Burayla ilişkimiz tamamen Gaziantep sevgisi, tamamen gönüllülük. 15 Ocak 1919’da başlayan işgalin, 25 Aralık 1921’e kadar süren destansı Antep Savunması'nın bir müzeye dönüştürülmesine katkıda bulunma çabası. Bu müze şehrin hafızası olacak. Bunun için araştırmalar yaptık, arşivler taradık, Fransız arşivlerini araştırdık. Herşeyin gerçeğe yakın olmasını istiyoruz. Ayrıntıları atlamadan, isimsiz kahramanların ismini bulmaya çalışarak' diyor.
Sıtkı bey ve Samet bey, bu müzenin gelecek kuşakların barışın ne kadar önemli olduğunu kavramaları açısından da bir mesaj taşıyacağını söyleyerek bitiriyorlar sözlerini.
Gaziantep Panorama Müzesi,Antep’in işgal kuvvetlerine direnişinin öyküsünü anlatacak. Umarım, yaşadığımız coğrafyada BARIŞIN ne kadar kıymetli olduğunun mesajını gelecek kuşaklara taşıyacaktır. Katkıda bulunanların emeklerine sağlık.
