USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

TABİATIN PARÇASI OLAN DEPREMLER

27-09-2019

Yıl 1990 İran depremi ya da Manjil-Rudbar depremi, 21 Haziran 1990'da İran'da, büyük hasara yol açmış, 7.4 büyüklüğünde gerçekleşen depremde, Rudbar, Manjil ve Lushan şehirleriyle 700 köy ciddi zarar görmüştür, 300'den fazla köy de depremden etkilenmiştir. Hazar Denizi'nin güneybatısındaki Gilan ve Zanjan illerinde, 7 milyon dolarlık hasar meydana gelmiş, yüz bin kerpiç ev büyük hasar görmüş ya da yıkılmıştır. Ayrıca, depremde 40.000 kişi hayatını kaybetmiş, 60.000 kişi ise yaralanmış ve 500 bin kişi evsiz kalmıştır.

Yıl 2004, Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi, 26 Aralık 2004 günü meydana gelmiş olan depremin merkezi Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarıdır. Batma nedeniyle meydana gelen deprem, Hint Okyanusu'na kıyısı olan karaları vuran, yüksekliği 30 metreye kadar çıkan tsunamiler üretti ve bu nedenle on dört ülkede 230.000'den fazla kişinin öldüğü tahmin edilmektedir. O tarihteki en çok ölüme yol açan doğal afetlerden biri olarak gerçekleşmiştir. Endonezya ise en ağır hasar gören ülke olmuştur, onu Sri Lanka, Hindistan ve Tayland takip etmiştir. 9.1 ila 9.3 olan büyüklüğüyle, bugüne kadar ki en büyük üçüncü deprem olarak tarihe geçmiştir. Süresi 8.3 ila 10 dakika arasında değişen deprem, bugüne kadar görülmüş en uzun süreye sahipti ve tüm gezegeni 1 cm hareket ettirmiştir. Bu depremin Alaska'ya kadar depremleri tetiklediği görülmüştür.

Yıl 8 Ekim 2005 Pakistan'da meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem 1dk 19sn sürmüştür. Hayatını kaybeden sayısı resmi kayıtlarda yaklaşık 75.000 kişi olarak belirtilmiştir. Ölenlerin 73.338'i Pakistan'da 1.400 kadarı da Hindistan'da gerçekleşmiştir. Merkez üssünün İslamabad'ın 95 kilometre kuzeydoğusundaki Keşmir bölgesi olduğu bildirilmiştir. Deprem, Hindistan ve Afganistan'da da etkili olmuştur.

Yıl 12 Mayıs 2008 Çin Halk Cumhuriyeti'nin Siçuan eyaletine bağlı Ngawa Tibet-Çiang Özerk İlinin Vençuan ilçesinde meydana gelen 7,8 şiddetli deprem, Çin'in ekonomik merkezleri Pekin ve Şangay’da da hissedilmiştir. Dış ülkelerde ise başta Vietnam, Tayland, Hindistan ve Pakistan'da dahi hissedilen depremde, yaklaşık 70.000 kişi hayatını kaybetmiş ve depremden sonra Çin'de 3 günlük yas ilan edilmiştir. Bu deprem Çin'de 1976 yılında meydana gelen ve yaklaşık 250.000 kişinin öldüğü Tangshan Depremi'nden sonraki şiddeti ve can kaybı en büyük olan deprem olarak tarihe geçmiştir.

Yıl 2010 Haiti Depremi, merkez üssü başkent Port-au-Prince'e 25 km uzaklıkta ve 7,0 büyüklüğünde olan ve zaman olarak, 12 Ocak 2010 da gerçekleşen deprem, yerin 13 km altında meydana gelmiştir. Daha sonra Birleşik Devletler Jeolijik Araştırma Kurumu 5,0 ve 5,9 şiddetindeki bir seri ondört artçı depremi kaydetmiştir. Bu depremden yaklaşık üç milyon kişinin etkilenmiş ve 50.000-100.000 arasında insan hayatını kaybetmiştir.

Yıl 11 Mart 2011, Tōhoku depremi ve tsunamisi, Japonya'nın Tōhoku bölgesinde 9,0 büyüklüğünde gerçekleşmiştir. 9.0 büyüklüğünde olan deprem Japonya'da yaşanan en büyük deprem olduğu; dünyada ise en büyük ilk beş depremin arasında tarihe geçmiştir. Bu Tsunami ülkede çok büyük zarara yol açmış, depremde 15,828 kişi hayatını kaybetmiş ve 3760 kişi hâlen kayıp olarak belirtiliyor. Deprem sonucu kara ve demiryolları ağır hasar görmüş, çeşitli yerlerde yangınlar çıkmış ve bir barajın yıkılması sonucu bölge sular altında kalmıştır. Kuzeydoğu Japonya'da 4.4 milyon ev elektriksiz, 1.5 milyon ev ise susuz kalmıştır.

Ve ülkemiz yıl 17 Ağustos 1999, Kocaeli-Gölcük merkezli 7,5 büyüklüğünde gerçekleşen deprem sonucunda, büyük çapta can ve mal kaybı meydana gelmiştir. 17 Ağustos depremi, tüm Marmara Bölgesi'nde, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedilmiştir. Resmi raporlara göre, 17.480 vatandaşımız hayatını kaybetmi ve, 23.781 kişide yaralı kurtulmuştur. Deprem sonucu 505 kişi sakat kalmış, 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar görmüştür. Resmi olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50.000 ölüm, ağır-hafif 100.000'e yakın yaralı olduğu ifade edilmektedir. Ayrıca 133.683 binanın çökmesi sonucu yaklaşık 600.000 kişiyi evsiz kalmıştır. Yaklaşık 16 milyon insan, depremden değişik düzeylerde etkilenmiştir. Bu nedenle Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu maddi kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden birisi olarak tarihe geçmiştir.

Değerli okuyucularım yukarda son çeyrek yüzyılda dünya genelinde ve Ülkemizde meydana gelen büyük depremlerden bazı örnekler verdim. Deprem dediğimiz şey, yerkabuğu içindeki kırılmalar yada yırtılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayıdır. Burada esas olan durum, bu doğa olayları karşısında yetkililerin, bizlerin ne yaptığı ne gibi tedbirler aldığı sorunudur. Yeni yapılan iş merkezleri, kamu kurum ve kuruluşları, mesken ve konutların fay hatları gözetilerek ne kadar depreme dayanıklı yapılar olduğu sorunudur. Bunların yapım aşamasında denetimin ne derece yapıldığı sorunudur. İnşaat yapımı sırasında hırsızlık yapmaya kalkan mütahitlerin tespit edilmesi durumunda bunlara kanuni yaptırımın hangi boyutta olduğu sorunudur.

Değerli okuyucularım depreme, depremlere karşı biz gerekli tedbiri aldığımız zaman depremden veya depremlerden korkmamıza gerek yoktur. Bizim asıl korkmamız gereken parayı merkeze oturtup insan canını hiçe sayan hırsızlık yapan mütahitlerdir. (Sözümüz, dürüst bir şekilde işini yapan mütahitlerimize değil elbette). Devlet yetkililerimize buradan sesleniyorum, hırsızlık yapan hangi şirket, hangi işletme veya mütahit varsa üzerine titizlikle gidilip gerekli yasal prosedürlerin uygulanmasını istiyoruz. Unutmayalım ki hiçbir şey insan hayatından önemli değildir. Ülkemizin tekrar 1999 da meydana gelen acıları yaşamaması için sadece depremden depreme değil her zaman sıkı tedbirlerin alınması gerekmektedir. Bütün yetkilileri ve sorumluları bu konuda duyarlı olmaya davet ediyorum.

SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?